ПРАШАЊА И КРАТКИ ОДГОВОРИ ЗА ВЕРАТА И ЗА СÈ ДРУГО ШТО ТРЕБА НЕОПХОДНО ДА ГО ЗНАЕ ХРИСТИЈАНИНОТ
Прашање: Што е Символот?
Одговор: Символот е исповедание на светата пра- вославна вера.
П. Од кој јазик потекнува зборот Символ?
О. Од грчкиот.
П. Како би го кажале на славјански?
О. Кратко изложение на православната вера или - исповедување на верата.
П. Каде е Символот напишан?
О. Во книгите на Светите Отци и во Часословот.
П. Чиј е Символот?
О. Никејски и константинополски.
П. Зошто Символот се нарекува никејски и кон- стантинополски?
О. Затоа што беше составен на двата вселенски собора, т. е. првиот - Никејскиот и на Константино-полскиот, којшто се одржа по Никејскиот.
П. Како започнува символот?
О. В е р у в а м в о единствениот Бог Отец, Седржител итн.
П. На колку членови се дели Символот?
О. На дванаесет.
П. Кажи ми ги сите членови посебно?
О. Од Првиот собор:
а) Верувам во единствениот Бог Отец, Седржител, Творец на небото и на земјата и на сè видливо и невидливо;
б) и во единствениот Господ Исус Христос, Син Божји, единороден, Кој е роден од Отецот пред сите векови; Светлина од Светлина, вистински Бог од Бога, вистински, роден, нестворен, единосуштен на Оца, преку Кого сèèè станало;
в) Кој, заради нас луѓето и заради нашето спасе- ние, слезе од небото и се овоплоти од Светиот Дух и Марија Дева и стана човек;
г) и беше распнат заради нас во времето на понтискиот Пилат и страдаше и беше погребан;
д) и воскресна во третиот ден, според Писмото.
ѓ) и се вознесе на небо и седна оддесно на Отецот;
е) и пак ќе дојде со слава да им суди на живите и мртвите и Неговото царство не ќе има крај;
Вториот собор:
ж) и во Светиот Дух, Господ, што дава живот, Кој излегува од Отецот, на Кого се поклонуваме и Го славиме заедно со Отецот и Синот и Кој говорел преку пророците;
з) во едната, света, соборна и апостолска Црква;
ѕ) исповедувам едно крштение за опростување на гревовите;
и) го чекам воскресението на мртвите;
ј) и животот на идниот век. Амин.
П. Кажи ми што подразбираш и во што веруваш во секој од тие членови?
Во вториот - верувам, дека Спасителот наш Исус Христос, Синот Божји Единороден, од Отецот, пред сите векови е роден, на неизречлив начин, суштест- вено и бестрасно, како што Светлината се раѓа од Светлина.
Во третиот - верувам, дека вистинскиот Син Божји, едносуштен и рамночесен на Отецот, поради спасе- нието на човечкиот род, осуден на пеколот - во обла- ста на сатаната, поради Адамовиот пад, слезе од небото и прими плот човечка, разумна и одушевена, а не без душа и не привидна, во утробата на Марија, од Нејзината девствена крв по Светиот Дух. Верувам дека Господ Исус Христос е совршен Бог и совршен човек, којшто се состои од разумна душа и човечка плот и дека тој е Еднороден Син Божји, а не два синови; една Синовска Божја Ипостас, којашто обитава во две природи, родена по Божеството од Отецот пред сите векови, а по човештво од Дева Богородица во свое време.
Во четвртиот - верувам дека нашиот Спасител - Господ Исус Христос, поради својата неискажлива љу- бов кон Своето создание - човекот, вистински, а не привидно, претрпе доброволни страданија, маченија и распетие, и погребение, не по Божеството, туку по своето човештво.
Во петтиот - верувам, дека Спасителот наш Гос- под Исус Христос, со тоа тело што го прими во утробата на Дева Богородица и со коешто пострадал и умрел, дека воскреснал во третиот ден со семоќната Божествена сила, како што претскажаа и пророшт- вата.
Во шестиот - верувам дека Спасителот наш Гос- спод Исус Христос, по четириесетдневно дружење со своите ученици, со силата на своето Божество, се вознесе на небо со својата плот и седна оддесно на Отецот како Бог рамночесен и единосуштен на Него.
Во седмиот - верувам, дека нашиот Спасител ќе биде Највишиот Судија на живите и мртвите, на пра- ведните и грешните: и тоа со тоа тело коешто го прими од Дева Богородица, со коешто пострада, беше погребан и воскресна и се вознесе, ќе дојде на земјата со сите ангели и со голема слава, и дека на секого ќе му даде според неговите дела; и дека на неговото царство, коешто потоа ќе го добијат праведните како наследство, ќе му нема крај.
Во осмиот - верувам, дека Светиот Дух е совршен Бог, единосуштен на Отецот и Синот, дека исходува од Оца, и дека еднакво треба да му се поклонуваме и да го славиме како Отецот и Синот.
Во деветтиот - верувам дека една е Светата собо- рна и апостолска Црква, којашто е утврдена со крвта и учењето Христово - со учењето на апостолите и Светите Оци, со страданијата на мачениците, и која ниту вратите на пеколот не ќе можат да ја разурнат, којашто се држи на источното православно исповеда- ние и се раководи по светите закони.
Во десеттиот - верувам, дека оној којшто не ќе се крсти не ќе биде спасен, зашто тајната на крштението е врата на Божјата благодат, зашто, ако не сме крсте-ни, тогаш ни крвта на Синот Божји нема да ни донесе корист; ако пак се крстиме, стекнуваме напуштање на гревовите, вечно спасение, постануваме соделители на заслугите Христови, на Синот Божји, се обврзуваме на сите христијански закони, особено на благотворното причестување со Телото и Крвта Христови во вид на леб и вино.
Во единаесеттиот - верувам, дека со телата што сме ги примиле и кои што се создадени од Бога, и со коишто живееме во светот, ќе воскреснеме поради гласот Божји, во последното време, и дека според нашите дела ќе примиме, или живот вечен, или вечна мака.
Во дванаесеттиот - верувам, дека небеското цар- ство и пеколот се бескрајни, и дека по воскресение-то од мртвите, на судниот ден, ќе добиеме, или вечен живот - во блаженство со Бога, или маки со ѓаволоот.
П. Колку Символи има?
О. Два: а) Никејско-константинополски и б) од свети Атанасиј, Патријархот александриски.
П. Зошто Символот се вика Никејско-константинополски?
О. Затоа што Константинополскиот собор ја у врди никејската вера и го дополнил Символот, како што рековме погоре, со членовите за Светиот Дух, за Црквата и другите.
П. Кој е автор на Символот?
О. Светите Отци собрани од Светиот Дух на все- ленските собори: на првиот во Никеја и на вториот во Константинопол.
П. Кои се Светите Отци?
О. Патријарсите, архиереите и другите коишто се утврдени во православното учење и православните учители.
П. Како и каде биле свикувани Соборите?
О. По совет на Светите Оци, по наредба и со помош на благочестивите цареви, поради надој- дените важни црковни потреби, во грчките области.
П. Какви архиереи имаше во тоа време? Руски или од други краишта?
О. Грчки, римски и други.
П. Зошто немаше и руски архиереи кога и тие се православни?
О. Затоа што во тоа време Русија сè уште не беше просветена со светото крштение, туку беше во темнината на идолослужението сè до рамноапостол- ниот кнез Владимир, којшто со својот пример и грижа ја засади и ја распространи верата во Русија во 988 година од Р.Х. , а во 6497. од создавањето на светот.
П. Зошто Соборите се нарекуваат вселенски?
О. Затоа што тие беа составени од архиереи собрани од сета вселена, прифатени од вселенската христијанска Црква, свикани од благочестивите вселенски цареви.
СВЕТИ ДИМИТРИЕ РОСТОВСКИ
ПРАШАЊА И КРАТКИ ОДГОВОРИ ЗА ВЕРАТА И ЗА СÈ ДРУГО ШТО ТРЕБА ДА ГО ЗНАЕ ХРИСТИЈАНИНОТ
Со благослов на Неговото Високопреосвештенство
Митрополит Дебарско-кичевски
Г. Г. Тимотеј
Издава
Издавачка установа К а н е о “ при Дебарско-кичевска епархија - Охрид
Уредник и превод: Диме Кочовски, протојереј
Лектура: Д-р Стојан Ристески
О Х Р И Д
1995
Нацрт на корицата: Драган Ристески
Печати: Полар - Охрид
Тираж: 2000 егзамплари
СОДРЖИНА
Симболот 5
Вселенските собори 11
За Светата Троица 17
Кој е Христос 21
За ангелите 26
За светлоносецот
Зошто Синот Божји е наречен Христос 28
За Елеон и вознесението 31
За Светиот Дух 32
За небеската награда 33
За светата Црква 34
Божјиот лик во човекот 35
Претставувањето на Бога 37
Посредници меѓу човекот и Бога 38
За овоплотувањето на Синот Божји 39
Што значи Саваот 39
Што значи Исус Христос 40
На што се утврдува верата 42
За книгите на Стариот и Новиот завет 42
Зошто се нарекуваш христијанин 43
Својства Божји 43
За Божјите заповеди 44
За светите тајни 46
Тајната на светото крштение 47
Тајната на светото миропомазание 50
Тајната на светата евхаристија 51
Тајната свештенство 53
Тајната на светото покајание 55
Тајната брак 58
Тајната елеосветување 59
За добродетелите 61
За гревовите 61
65
ПРЕДГОВОР
Свети Димитрие Ростовски (крстено име: Данило) е роден во Макрово, близу до Киев во 1651 година, во благочестиво и побожно семејство. Уште од мал бил воспитуван на побожност и христијан- ска добродетелност од својата мајка. Поттикнат од мајчиното воспитување, го посетувал братското училиште во Киев. Во текот на школувањето дош- ла до израз неговата надареност. Се замонашил на 18-годишна возраст, земајќи го монашкото име Димитрие.
Како монах, сесрдно се оддал на духовниот подвиг, минувајќи го времето во молитви, пост и читање на духовна литература. Во 1681 година е избран за игумен на Максаковскиот преображенски манастир, во 1682 година на Крупицкиот манастир во градот Батурин, а во 1684 година оди во Киевската Ларва. Тука работи околу 20 години на составување и исправување на житија на светии. За митрополит Ростовски и Јарославски е поставен во 1702 година.
Како раководител на Ростовската митрополија, свети Димитрие се истакна како голем проповедник и неуморен трудбеник за спасение на поверените души. Со цел да ја издигне духовно и морално својата паства, тогаш ги состави книгите: За Божјиот образ и подобие во човекот, Испитување на Брин- ската вера, Летопис и други.
Спрема неволните и сиромашните свети Димитрие беше толку дарежлив што не остави ништо по својата смрт, дури ни средства за неговиот погреб. Почина во 1709 година во 58. година од својот земен живот.
На 21. Х 1752 година беа откриени неговите мошти, кои за чудо беа неиструлени. Од тогаш тие постанаа извор на чуда.
Собраните дела на свети Димитрие Ростовски се издадени во пет томови во 1827 година. Едно од најпознатите негови дела е и книгата Духовниот азбучник. Таа е духовен бунт против грешната телесна желба и врзаноста кон минливото.
Оваа мала книшка што ви ја претставуваме, Кратки прашања и одговори..., претставува интересен и привлечен мал катехизис, вистинска инфор- мација за Бога, за Црквата и верата. На нашиот верник, веруваме, корисно ќе му послужи да ги освежи основните знаења за верата. По нејзиното прочиту вање секој ќе посака верските поуки што ни ги дава светителот Ростовски да ги примени во својот жи вот и да се приближи да светата Црква и Бога.
Преведувачот
ЦИП - Каталогизација во публикација
Народна и универзитетска библиотека
„Климент Охридски“ , Скопје
22/28 .01
ДИМИТРИ´´ Ростовскии , свÔтои
Прашања и кратки одговори за верата и
за сè друго што треба да го знае христијанинот
/ Свети Димитрие Ростовски ;
Ш уредник и превод Диме Кочовски Ќ . - Охрид :
„Канео“ при Дебарско-кичевска епархија ,
1995 . - 66 стр . ; 17 см
Св. великомаченик Мина; Св. маченик Стефан Дечански, крал српски; Св. маченици Виктор и Стефанида; Св. маченик Викентиј ѓакон; Преп. Теодор Студит; 
