На 12 ноември 2009 година во салата на Архиепископскиот соборен храм „Свети Климент Охридски“ во Скопје се одржа Архиепископски црковно-народен Собор (АЦНС). Овогодишниот Собор како главни теми ги имаше измените и дополнувањата на Уставот на МПЦ, а заради усогласување на истиот со позитивните закони во Република Македонија, како и резултатите од процесот за денационализација.

 Пред почетокот на  работниот дел,  беше  промовирано Светото Евангелие за богослужбена употреба, а промотивно слово одржа академик Петар Илиевски. 

Архиепископ Охридски и Македонски
                     г. г. Стефан

На еврејскиот празник Педесетница  , кога Евреите масовно го празнувале споменот од јавувањето на Бога на Синај, како роденден на еврејскиот народ, а по педесетиот ден од воскресението Христово, се случил уште еден настан: слегувањето на Светиот Дух врз Апостолите, кој, пак, отпосле, меѓу христијаните почнал да се празнува како роденден на Светата Црква! Во Делата Апостолски (2/4), наоѓаме сведоштво дека собраните апостоли, откако го примиле Духот Свети, „почнале да говорат на различни јазици“. Ќе потсетам: Во тие денови, за време на празникот Педесетница, Ерусалим бил преполн со поклоници, дојдени од разни градови и земји. Меѓу нив имало и такви, кои ниту го говореле, ниту го разбирале еврејскиот јазик. Токму тие луѓе биле најмногу зачудени, слушајќи како Апостолите говорат и на нивниот мајчин јазик. А говореле оние апостоли, оние прости рибари, кои, освен арамејскиот, не познавале други јазици. Но Духот ги учел и што, и како да говорат (Мк. 13, 11; Лк. 21, 14-15; Мт. 10, 19-20). Тој настан во Ерусалим е спротивност со оној кога се помешале јазиците при градењето на Вавилонската кула (Пост. 11, 1-9). Јазикот, што тогаш Бог го разделил, сега, со благодатта на Светиот Дух, повторно се соединил во еден, во јазик што го разбирале сите.
Возљубени, јазикот навистина има чудесна моќ: и да поврзува и да разделува; да зближува и да оддалечува. Кога станува, пак, збор за библискиот и, ако сакаме, црковниот јазик, тогаш треба да се имаат предвид не само оние што говорат, туку и оние што слушаат; треба да се имаат предвид сите!
Јазикот, на кого и смртта и животот му се потчинети, според зборовите на мудриот Соломон (Изреки 18, 22), е дар од Бога. Тој дар - јазикот, разбирлив за секого преку благодатта на Светиот Дух (Дела 2, 4), му е даден на секој човек. Секој народ има свој јазик, а суштината на јазиците им е сеопшта (Тертулијан).
Но, ако некој најдобро ја разбрал смислата и улогата на јазикот, особено на оној мисионерскиот, апостолскиот, евангелскиот, тоа, секако е апостолот на народите – свети Павле. Тој им пишува на Коринтјаните дека в црква повеќе сака да каже пет разбирливи зборови, отколку илјадници зборови на неразбирлив – напознат јазик (сп. Кор. 14, 19). На Римјаните и Филипјаните пророчки им напишал дека секој јазик ќе Го исповеда Бога (Рим. 14, 11), односно секој јазик да исповеда дека Исус Христос е Господ (Филип 2, 11). Овие, пак, Павлови препораки биле целосно разбрани и практикувани од големиот поборник за јазиците, нашиот свети Кирил Солунски. Да си спомнеме на зборовите од неговата апологија за јазикот, изречена во Венеција пред тријазичниците: Не врне ли дожд од Бога еднакво за сите? Сонцето не грее ли исто така за сите? Па, како ќе се срамите да признаете само три јазика, а за сите други народи сакате да бидат слепи и глуви? Оттаму, разбирливо е, зошто свети Кирил, со брата си Методиј, во 862 или 863 година создале азбука и ги превеле најпотребните богослужбени книги на јазикот говорен во Солунско, на јазикот што во науката е нарекуван старословенски, а ќе речеме и старомакедонски. Токму преку употребата на јазиците на различните народи во богослужението, се потврдува дека христијанството не е против културите на другите народи (Маендорф).
Тој наш јазик, покрај еврејскиот, е единствениот меѓу сите други јазици, кој се удостоил првите зборови, напишани на него, да бидат сакрални, богослужбени, да бидат зборови со библиска содржина. А во јазикот, секогаш најважна е тајната на зборот - а тајната на зборот човечки е неодвоива од тајната на Словото Божјо. Затоа богослужбениот јазик секогаш е евангелски, псалтирски и молитвен, јазик вдахновен од Светиот Дух. Преку јазикот на богослужението и богомислието секогаш се осветува и просветува јазикот на секој народ, како што пишува светиот апостол Павле (I Тим. 4, 5)
И по две илјади години од Христовото време, и покрај тоа што Неговото Евангелие стигна до сите краеви на земјината топка, потребата од негово пренесување на разбирлив јазик и денес трае со несмален интензитет. Според податоците на Обединетото библиско здружение, денес повеќе од сто илјади луѓе се ангажирани во изработка на преводи на Светото Писмо, од кои околу три илјади работат на превод на Библијата на речиси осумстотини јазици, на кои говори околу 80 проценти од вкупното население во светот.
Во тие осумстотини јазици, на кои денес се преведува и издава Светото Писмо - Библијата, е и нашиот македонски јазик. Но, денес сме собрани, покрај за почетокот на овогодинешниот редовен Архиепископски црковно-народен собор и за промоција на второто поправено издание на богослужбеното Свето Евангелие, кое Светиот архиерејски синод го издава во чест на 40-годишнината од возобновувањето на Охридската архиепископија во лицето на Македонската православна црква.
Ќе потсетам: етимологијата на зборот Евангелие е добра, блага, односно радосна вест за спасението на човечкиот род. Исус Христос, Синот Божји, е центар на благовестието и Тој, односно Неговата личност и Евангелието не можат да бидат одвоени (Мк 8, 35; 10, 29). Светиот апостол Павле, кога говори дека го проповеда Евангелието Христово, тој мисли токму на оној збор на онаа содржина што ја проповедал и сведочел самиот Христос. Оваа света книга се користи во секојдневната богослужбена практика на Светата православна црква, освен во првите пет дена од Великиот пост и два дена од Сирната недела.
Заради целосната исцрпеност на првото издание и заради потребните јазични поправки во текстот, Светиот архиерејски синод формираше комисија која ги направи потребните корекции и, еве, пред нас имаме издание што заслужува особено внимание и од црковната и од пошироката јавност. Всушност, тоа е она Свето Евангелие издадено од Иницијативниот одбор за организирање на Православната црква во Македонија, во далечната 1952 година. Тоа е истото она Евангелие што се издавало и цитирало на наш народен јазик и во преродбенскиот период, тоа е истото она Евангелие што се издаваше со одобрением свјатија великија Христови Церкве восточнија и дозволением царскија ценсури во Русија, што се печатеше во различни времиња за потребите на Црквата од Солун до Скопје, од Софија до Белград, и дури до Киев, Петроград и понатаму: сите тие изданија беа рожби на она најпрво преведеното од Светите браќа на нашиот јазик, говорен во Солунско пред 1150 години.
Академикот Петар Илиевски учествувал во преводот и подготовката на изданието на Богослужбеното Евангелие од 1952 година. Денес ќе имаме можност и чест да го слушнеме неговото промотивно слово и за ова, но и да ги проследиме со интерес и внимание и неговите сеќавања за процесот на изработка на првото издание на истото Свето Евангелие.
Ви благодарам. 

Скопје, 12 ноември 2009 год.