По премиерата на новиот филм на Херцог во Берлин

По премиерата на новиот филм на Херцог во Берлин
Која била Гертруда Бел?

На тековниот Берлински филмски фестивал Вернер Херцог го промовираше својот филм, прв во неговата кариера кој е посветен на една - жена. „Кралицата на пустината“ поседувала неверојатна мешавина на желба за опасна авантура, научни интереси и сочувството за луѓето, а сето тоа зачинето со женски шарм и талент за задкулисни игри.

Родена 1868, англиската писателка, археолог, владин службеник и шпион станала главен играч во градењето на политиката на нејзината земја на Блискиот исток пред и за време на Првата светска војна. Но таа не само што била единствената жена со ваква важна функција за круната на овој чувствителен терен, туку имала и одлични односи со локалците, на кои им помогнала да формираат институции за заштита на сопственото културно наследство, како Националната библиотека на Ирак или Багдадскиот археолошки музеј. Секако, и ова си имало своја политичка цел - Британците сакале од арапските племиња да направат свои сојузници.

Со нејзината диплома од Оксфорд како најдобар студент во класата, Бел зборувала арапски, персиски, француски и германски. Ниска по раст, но крајно пргава, таа имала неверојатен талент за политичко маневрирање и задкулисни игри од кои учеле и повозрасните политичари. Починала на 57 години, немажена и без деца, и била испратена со големи почасти - на нејзинито погреб дошол дури и иранскиот крал. Една од верзиите за нејзината смрт вели дека всушност се самоубила со прекумерна доза апчиња, а како последица на депресија, по смртта на нејзиниот љубовник, женет британски конзул, но и смртта на нејзиниот брат. Во некрологот кој излегол во британските весници се вели:

„Ниту една жена од ова време не поседува комбинација на квалитети како нејзините - желба за опасна авантура помешана со нејзините научни интереси и знаења, компетенција за археологија и уметност, книжевниот талент, сочувството за луѓето, мажевен полет, здрав разум и практична ефикасност - сето тоа зачинето со женски шарм и романтична душа".

На овогодинешниот Берлински фестивал, којшто е во тек и ќе трае до 15. февруари, беше прикажан филм на Вернер Херцог, „Кралица на пустината", посветен токму на оваа интересна жена. И додека тој во досегашните филмови, свесно или не, постојано следеше екстремни авантури на мажи (Фицкералдо, Лошиот поручник или документарците за Сибир), сега решил дека е време да им оддаде признание на силните жени и на нивните приказни.

„Секогаш мислев дека сум режисер за мажи. Требаше и многу, многу порано да се зафатам со женски ликови. Но сега ми е мило што тоа се случи, и ќе продолжам во таа насока", изјавил Херцог. Неговата екипа пак му била благодарна што сега работеле во „нормални" контексти, како Мароко, Јордан и Британија, а не во екстремни услови како Амазонија или Антартика (каде бил сниман неговиот документарец Средби на крајот на светот). Главната улога, ликот на Бел, го игра Никол Кидман, нејзиниот љубовник Џејмс Франко, а критичарите го нарекоа филмот „шармантен" иако беа разочарани од отсуството на приказна за лудило и опсесија којашто вообичаено постои во филмовите на Херцог.

Извадок од филмот: