Идејата за научниот симпозиум „За македонските работи“ се родила во октомври минатата година, кога Европската комисија ја изостави придавката „македонски“ во годишниот извештај за Македонија. Како реакција на ова, дваесетина македонисти од земјава и од странство ќе говорат за научната наспроти политичката вистина за ова прашање.
Од вчерашното отворање на симпозиумот „За македонските работи“
ОТВОРЕН МЕЃУНАРОДНИОТ СИМПОЗИУМ ЗА ЈАЗИКОТ
Македонскиот јазик и уставното име на Македонија се централна тема на меѓународниот научен симпозиум „За македонските работи“, на кој учествуваат дваесетина македонисти и истражувачи од земјава и од странство на институтот за македонски јазик „Крсте Петков Мисирков“. Според организаторите, идејата за ваквиот собир на кој се поканети повеќе лингвисти од светот што ќе говорат за научната наспроти политичката вистина се родила во октомври минатата година, кога Европската комисија на чело со Штефан Филе ја изостави придавката „македонски“ во годишниот извештај.
- Македонците којзнае по кој пат добија удар пожежок од шлаканица, а тоа поттикнува на бунт и борба.
Македонскиот јазик старата „госпоѓа“ го оттурнува од себе како да не е нејзин, подбуцната од разгаленото мрзеливо милениче, чие име, простете, го заборавам. Бидејќи татковината се брани со ум и разум, предложивме симпозиум со колегите-лингвисти од странство, непристрасни мислители, за да потврдат дека овде не живеат сеништа, туку луѓе со автентична култура и генијални книжевници што творат токму на тој јазик - македонски - рече Елка Јачева-Улчар.
Цитирајќи го Мисирков, директорката на институтот Веселинка Лаброска рече дека грижата за јазикот не е само право туку и долг кон предците и оти Македонците со своите национални обележја се дел од светското семејство, а со карактеристиките на јазикот се дел од големото словенско семејство и од балканскиот јазичен сојуз.
- Тој долг нѐ обврзува пожртвувано да работиме на она што значи наука за македонскиот јазик, но и да водиме грижа дали таа наука дава плодови што нашиот народ ќе ги користи. Она што некои квази-научни кругови сакаат да го постигнат со негирањето на нашето име или на нашиот јазик нѐ прави само посилни во залагањата да ја шириме вистината за македонскиот јазик и за државата насекаде во светот - рече Лаброска.
Покровителот на симпозиумот, министерот за образование и наука Панче Кралев, рече дека странските македонисти штосе многу значајни во оваа борба се културни амбасадори на земјава.
- Ја имаме интелектуалната моќ на научниците што со својата објективност и непристрасност ги рушат табуата за „избрани народи“, за монопол над топоними, за монопол над историјата. Нашата држава е основана на вложеното дело на многу наши предци и ниеден поединец нема право да ја обезличи и преименува - рече Кралев.
Претседателот на МАНУ, Владо Камбовски, истакна дека покрај современата научна верификација за постоењето на македонскиот јазик од страна на најеминентни славистички и лингвистички кругови и со илјадници научни трудови во светот, тој е спорен, како што рече, само за луѓе што го замислуваат светот како зелена маса на која во слободен стил се исцртуваат геостратегиски карти и државни граници.
- Ненаучен и затоа и неприфатлив е обидот македонскиот идентитет да се изведе и развие не врз основа на посебноста на јазикот и неговата функција на сврзувачко ткиво или душа, како што вели Мисирков, на народната обичајност како вкупност на културното наследство, туку врз некои квази-научни тези - рече академикот Камбовски.
Тој повика јазикот да се брани и дома, да се подигнат повеќекратно капацитетите на научните институции, бројот на истражувачи и обемот и квалитетот на научното творештво и негово претставување пред светската наука. За да се запре, како што рече, стагнацискиот процес, повеќекратно треба да се зголеми буџетот и државата да одговори на својата уставна должност да го помага развојот на науката.
Учесниците на симпозиумот ги поздрави и министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска.
- Иницијативата за овој симпозиум и придобивките од него уште еднаш ќе ја потврдат долговечноста на Македонија, Македонците и на македонскиот јазик - рече таа, нагласувајќи дека грижата за јазикот е меѓу приоритетите на Владата што резултираат со проекти како што е едицијата „130 тома македонска книжевност“.
На симпозиумот со свои излагања учествуваат македонисти од Франција, Словенија, Словачка, Полска, Чешка, Хрватска, Албанија и од Русија.
Автор: Ивана Нолчева
