Свети Константин Идрејски
Јуни 7, 2012

(Заштитник на Родос)

Светиот Константин Идрејски живееше во времето на Турското владеење. Се роди и порасна на херојскиот остров Идра. Неговите родители беа благочестиви православни христијани и го одгледаа со чистите води на верата и љубовта кон Христа и кон татковината.

Сиромаштијата и недостатокот од вработување на островот го принудија, и покрај противењето од мајка му, да се пресели на Родос, за да заработи за обезбедување на неговата иднина и да помогне во својата куќа.

Беше чесен и работлив, и затоа сите го сакаа. Некои негови пријатели го запознаа со турскиот управител на Родос – Хасан Капитан, којшто го вработи во неговиот сарај. Тој се грижеше за коњот на Хасан Беј и секогаш вршеше разни други должности со усрдност.

На една голема веселба Константин се опијани и Хасан Капитан ги покани оџите кои му извршија сунет, односно обрезание, и му облекоа бела чалма ставајќи му го името на управникот, Хасан. Кога се разбуди утрото сфати што се беше случило, но му беше тешко веднаш да реагира. Неговата загриженост се зголеми кога на мајка си ì испрати пари преку некого, којшто ì раскажа за промената на верата на нејзиниот син, и таа огорчена ги фрли парите, се затвори дома и неутешно плачеше дење и ноќе за она што му се беше случило на нејзиното дете.

На Родос, пак, сите негови другари го избегнуваа затоа што го сметаа за јаничар, а тој многу се огорчуваше.

На Идра кога отиде да ја види мајка си, додека одеше накај родителскиот дом, побара да се напие вода од една сосетка, којашто му даде да се напие, но штом се пооддалечи малку, таа ја скрши стомната што ја извалкаа усните на отпадникот.

Кога стигна кај неговата куќа, тропна на портата и на прашањето од мајка му, кој е, ì одговори: „Јас сум, син ти Хасан, кој дојдов од Родос“. Со скршен глас од болка му одговори: „Не ти отворам. Јас немам син Хасан. Го имам само син ми Константин“.

Само Бог ја знае тагата и болката на младиот Идреец. Без губење на време пак се врати назад на Родос и веднаш отиде во Родии (место во близина на градот Родос), каде што во една пештера се подвизуваше еден стар духовник. Клекнувајќи на колена тој му го исповедаше гревот и духовникот му даде разрешување и соодветни совети за да знае што треба да прави отсега па натаму.

Ја фрли чалмата и турската облека и качувајќи се на еден брод отиде најпрво во Кримеа и потоа во Константинопол (Цариград, денешен Истанбул) каде што патријархот-маченик свети Григориј V го посоветува да оди на Света Гора и да остане таму засекогаш.

Откако престојуваше во манастирот Ивирон живеејќи со големо покајание, молитва и подвизи каде што ја доби и монашката схима, со дозвола на неговиот духовник, пак се врати на Родос со цврста одлука да отиде кај Хасан Капитан и да му каже дека е христијанин и дека како христијанин ќе умре.

Дојде благословениот час. Се најде пред некогашниот негов газда, страшниот управник на Родос, Хасан. Со вера и неопислива храброст му рече: „Хасан Беј, јас сум твојот некогашен слуга, Константин од Идра, когошто со измама го направивте муслиман. Ти ја враќам лажната твоја религија и ти кажувам дека сум христијанин и како христијанин ќе умрам“. Хасан се шаштиса. Гледајќи го Константина како му ја фрла в лице муслиманската чалма неверојатно се разгневи и се нафрли врз Константина удирајќи го со тупаници и клоци. Во просторијата за куњушарите имаше еден мрачен подрум, што го викаа зандана. Зандана на турски значи темнина. Таму почнаа деноноќно страшно да го измачуваат. Најпосле го врзаа за едно стебло од дрво ставајќи му ги нозете во две дупки. Тој претрпе сè со непрестајни молитви. Една ноќ заблеска затворот од небесна светлина и неговите нозе се ослободија од оковите. Турците и христијаните кои беа во затворот се зачудија. По пет месеци пак го донесоа пред турскиот управник и откако со истата вера и храброст пак ја исповедаше неговата христијанска вера, повторно беше фрлен во затвор и на 14 ноември 1800 година, по заповед на султанот, претрпе маченичка смрт со бесење, што се случи според едни во местото Колона, а според други во Мандраки. Го целиваше својот крст и се молеше, а кога мачителот отиде да му го земе, Константин го фрли на јаворот, за да не падне во нечисти раце. Тогаш Константин имаше 30 години кога го обесија на јаворот. Раскажуваат и Турците и христијаните дека, во таа ноќ на мачеништвото на Константин голем светол крст го облеал јаворот со светлина. Наредната година еден силен ураган издувал под јаворот и по краток временски период управникот Хасан Беј умрел од лоша болест.

Тогашниот родоски митрополит Агапиј и првенците на Родос ги побараа светите мошти и ги закопаа со големи почести зад храмот на Воведението во Ниохори. Подоцна беше откриена мермерната плоча што ја беше ставил врз гробот на светителот неговиот сожител Константин Кафас, која денес е вградена во истиот храм.

„Овој гроб е на светиот новомаченик Константин Идрејски, платена од Константин Идрејски Кафас“.

Ова го имаше напишано сожителот на светителот на гробната плоча. По три години дојде на Родос мајката на светителот и ги зеде моштите на нејзиниот син со себе заедно со препорачаното писмо на родоскиот митрополит Агапиј и ги пренесе на Идра, сместувајќи ги во манастирот на Пресвета Богородица, каде што постојат и денес во златен реликвијар. Тогашниот свештеник на Ниохори, поп Јани, ја задржа коската од лактот на маченикот која се чува во сребрена кутија до денес во олтарот на црквата.

По еден век Вселенската Патријаршија официјално го вброи Константина во хорот на светите новомаченици и одреди неговиот спомен да се слави на 14 ноември, на денот на неговото бесење.

По неговите свети молитви, Господ да нè помилува и спаси. Амин!

Тропар, глас 1:

Светлиот потомок на Идра и на Родос пофалба, и слава на новомачениците – Константина го почитуваме, со химни и песни духовни, неговиот спомен го извршуваме, за да добиеме богата награда, кон Бога повикувајќи: слава на Христа Кој те прослави, слава на Оној што те укрепи и во последните времиња те овенча.

Превод од новогрчки јазик:

Ѓакон Јани Мулев

Извор: Ортодоксија ортопраксија