за многуте лажни учители,

за недостатокот од наставници на побожноста

Свети Игнатиј Брјанчанинов

Свети Игнатиј Брјанчанинов

„Бидејќи со срцето се верува за оправдание“, правилно кажал апостолот, „а со устата се исповеда за спасение“ (Рим. 10, 10): Потребно е исповедање на праведноста со устата, а кога е можно тоа и со самите дела. Праведноста исповедана со зборови и дела, како да се остварува и станува одлика на човекот. И затоа што е суштинска, таа е верен залог на спасението.

Вие сте се убедиле дека единствен непогрешлив пат кон спасението – е бескомпромисното следење на учењето на Светите Отци, со решително избегнување на секое учење од страна и од самите свои размислувања, сè додека разумот не се исцели од својата немоќ, и од телесен и душевен не стане духовен.

Признавајќи ја со умот и со срцето таа праведност, исповедајте ја со устите, дајте Му ветување на Бога дека ќе се раководите според учењето на Светите Отци, избегнувајќи секакво учење кое не е посведочено од Светиот Дух, кое не е прифатено од Светата Источна Црква. Исповедувајќи ја праведноста Божја на устата, исповедајте ја и со дела, давајќи ветување, исполнете го.

Не плашете се од тоа ветување, тоа треба да го стори секој православен син на Црквата, духовниот отец е должен да го побара од секој син на Православната Црква – при вршењето на светата тајна исповед. Токму помеѓу првите прашања кои се одредени да му бидат поставени на оној кој се исповеда, првото место го заземаат следниве:

Кажи ми, чедо, дали веруваш во она што ни го довери и она што во Вистината нè научи Соборната Апостолска Црква Православна, која на Исток е основана и израсната, и од Истокот по целата вселена распространета, која и до сега во вистината непоколебливо и неизменливо стои?

И дали се сомневаш во Светото Предание?

Кажи ми чедо, да не си бил еретик – отстапник?

Да не си се дружел со нив, да не си ги посетувал нивните собиралишта, си слушал нивни поуки или си читал нивни книги?

Читањето на еретички книги и слушањето на нивните поуки е тежок грев против верата, грев на умот, кој боледува од гордост и кој поради тоа го исфрлил јаремот на послушност на Црквата, кој има безумна и гревовна слобода. А сега тој грев повеќе не го сметаат за грев, сега си дозволуваат самите на себеси без расудување да ги читаат сите еретички писатели. Против нив Црквата згрмела со анатема, но заслепените грешници не го слушаат громот на Црквата, или, пак, го слушаат само за да го исмеат гласот на Црквата кој предупредува за погибелта што следи, за нејзиниот суд и одредби да ги наречат суеверие и варварство. Многу еретички книги се преведени на руски јазик, а на една од нив, покрај сите светоотечки списи на Вселенската Црква, ì даваат прво место по книгите од Светото Писмо. Претерана и неверојатна безобзирност, изразена јавно во печатот.

Вистинските христијани од сите времиња со сета своја грижа, се чувале од смртоносниот отров на ересите и другите учења на лагата. Тие неотстапно се држеле до догматското и морално предание на Црквата. Не само што православно верувале во Света Троица, туку и животот и подвигот свој, и обичаите ги насочувале според преданието на Црквата.

Карактеристика на сите Свети Отци, била непоколебливото раководење според моралното предание на Црквата, и тие заповедале за вистински да се смета само оној духовен наставник, кој во сè го следи учењето на Отците од Источната Црква и нивните списи, и го посведочува и запечатува своето учење. А оној кој мисли да ги раководи ближните по начелата на земската мудрост и врз основа на паднатиот разум, колку и да е блескав, самиот тој се наоѓа во себеизмама (прелест) и своите следбеници ги води во себеизмама.

Светите Отци одлучиле, дека задолжително правило за оној, кој сака да се спаси, е следење на моралното предание на Црквата. Поради ова тие му заповедаат на оној кој сака да живее побожно и благоугодно, да се раководи од поуките на вистинскиот учител или да биде раководен од отечките списи, кои одговораат на личниот начин на живот.

Осум столетија по раѓањето Христово, светите црковни писатели почнуваат да се жалат на недостатокот од духовни наставници и на појавата на многу лажни учители. Тие заповедаат, поради недостатокот на наставници, верниците да се обраќаат кон читање на отечките списи, да се оддалечуваат од читање на книги, напишани надвор од закрилата на Православната Црква.

Колку повеќе одминувало времето од јавувањето на Божествената светлина на земјата, сè повеќе се чувствувал недостаток од вистински свети наставници, сè повеќе растел бројот на лажни учители, кои од времето кога било откриено печатењето на книги ја преплавиле земјата како потоп, како горчливите апокалиптични води, од кои умреле многу луѓе со душевна смрт. „Многу лажни пророци ќе се појават“, претскажал Господ. „и ќе прелажат мнозина; и бидејќи беззаконијата ќе се уможат, кај мнозина љубовта ќе се олади“ (Мат. 24, 11-12). Ова пророштво се изврши: неговото исполнување е пред нашите очи. Има и друго Господово претскажување за знаците на времето во кое ќе биде Неговото второ, страшно доаѓање на земјата.

„Синот Човечки“, вели Господ, укажувајќи на идната судбина на верата, „кога ќе дојде, ќе најде ли вера на земјата?“ (Лука 18, 8). Тогаш на неа ќе владее лажно наречениот разум, човечка мудрост, непријателска кон верата и кон Бога.

Што значи монашката добродетел – послушност? Таа е согледување дека човечкиот разум паднал и затоа претставува негово отфрлање со лудоста на верата. Од верата е послушноста, од послушноста – смирението, од смирението – духовниот разум, кој е потврдена вера. Монашкото послушание процветало при изобиблие на духовни раководители. Со намалувањето на раководителите исчезнал и големиот подвиг на послушанието, кој брзо ги издигнува послушниците кон светост: верата, која е суштина на тој подвиг, бара нејзиниот предмет да биде вистински и духовен: тогаш таа приведува кон Бога. Верата во човекот доведува до безумен фанатизам.

Раководењето според списите на Светите Отци води далеку поспоро, послабо. На тој пат има многу повеќе сопнувања: книгата напишана на хартија, не може да ја замени живата човечка книга.

Чудесна книга е – умот и срцето; единствено напишана од Духот Свети зрачи живот од себе, само на оние кои со вера ја слушаат им се предава тој живот. Но раководењето по светоотечките списи веќе стана единствено раководство кон спасението по конечното исчезнување на наставниците. Кој ќе се потчини на тоа раководство, тој веќе може да се смета за спасен, а кој ќе биде воден од сопствените сфаќања или учења на лажните учители, треба да се смета за изгубен.

Откако сте го познале патот кон спасението, немојте да се колебате да стапите на него. Склопете блажен завет – сојуз со светата Вистина, одлучете во вашата душа, дека целот живот ќе биде верна кон Вистината. Веќе од таа добра намера во вашето срце ќе се излее леснотија, радост и сила – сведоштво дека светата Вистина е прифатена.

Со срцето се верува за праведност, бидејќи тоа е вистина, а со устата се исповеда за спасение.

Превод од српски јазик:

Бобан Ѓорѓиевски, студент на Теологија

Наслов на изворникот:

Свети Игњатије Брјанчанинов,

О неодступном следовању учењу Светих Отаца,

о мноштву лажних учитеља,

о нестајању наставника побожности

http://www.pravoslavni-odgovor.com

 Православна светлина бр. 9

Извор:Ортодоксија ортопраксија