логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка


 bogorodica.k.dol.jpg

Депонија за знаењето 
 
  
Ова е време кога образованието полека станува услужна дејност, а професорите – еден вид интелектуални келнери, кои треба да ја исполнат нарачката на клиентот. Студентите плаќаат (на приватните универзитети плаќаат и огнени суми), па почнуваат да веруваат дека ја плаќаат дипломата како стока, како што се плаќа автомобил при купување. Кој има пари за тој накит што се вика диплома, ќе го купи; кој нема ќе мора да учи. Таа девиза води кон целосно гнило образование – шупливо однатре, сјајно и раскошно однадвор 

Како и секој нормален човек, така и јас одвреме-навреме седнувам пред телевизорот. Не знам зошто го правам тоа кога принципиелно се обидувам што помалку да трпам зрачење со најразлични глупости од таа кутија; освен тоа навистина немам време за тоа. Телевизорот е за слободни луѓе, кои не знаат што со својата слобода, па имаат време да бидат робови. Па сепак, ме копка. Ме копка до каде може да се оди со невкусот, кичот, агресивноста. Не велам дека понекогаш нема да слушнам и видам паметно нешто (на пример добар фудбал), ама најчесто гледам глупости. Последното нешто што го видов и веднаш исклучив беше една реклама. Рекламата е за саемот на книгите, значи, за најписмените од писмените во државава - писателите. Рекламата е кратка и има текстуален дел од една граматички неточна реченица: „Саем на книга“. Јасно е дека треба да стои „Саем на книгата“ и дека она „Саем на книга“ би го напишал само некој кому мајчин јазик му е српскиот, во кој таквата реченица би гласела „Сајам књиге“. Некој буквално превел од српски без да размисли дали тоа кај нас функционира. Можел да напише и во множина: „Саем на книги“ и тогаш не би бодел толку очи, затоа што има и „Саем на автомобили“. Но „Саем на книга“, едноставно, кај нас - не оди.

Не е поентата во тоа што некој згрешил во слоганот за најписмените од најписмените во државата. Не е поентата во една обична граматичка грешка: нема да цепиме влакно со секира. Работата е многу, многу посериозна одошто изгледа. Прво, работата добива на тежина ако само за миг го преместите тој што го составил аграматикалниот слоган од една професионална област во друга. Замислете дека е хирург, на пример. Или пилот, не дај боже. Замислете ги еквивалентот на неговата грешка и последиците. Од овој слоган никој нема да умре; ќе настрада само нашето уво, кое полека ќе се навикне да го испушта членот, таму каде што некој проценил дека нема потреба: членот е вишок! Токму за тој тип македонско „мајсторисување“ пишував во минатата колумна!

Но да го оставиме и тоа настрана. Да отвориме малку поширока перспектива и да се запрашаме зошто се случуваат вакви (и не само јазични) грешки во една од „најписмените“ држави во регионот.

Нема потреба да ве убедувам дека Македонија полека ама сигурно (и покрај големиот број неписмени) станува земја во која знаењето станува знак на престиж. Гледам што се случува со студентите: ќе дипломираат кутрите, нема никаде работа, па запишуваат магистерски (постдипломски) студии. Умно. Зошто да седат попусто дома, да гледаат во една точка и полека да излудуваат додека стареат? Резонот е: подобро учен невработен одошто неучен невработен. Сега, со новиот систем на образование, сакал–нејќел со три години ќе добиеш диплома, а со една (или две) дополнение стануваш „мастер“, односно – магистер (по старата номенклатура). Тоа значи дека сега средното училиште стана како основно, факултетската диплома спадна на средношколска квалификација, а магистерската стана обична факултетска диплома. Докторатот е нешто како магистерските едно време. Тоа е светски тренд: девалвација на степените на образование. Не знам што се крие зад таквата (за мене) малоумна глобална политика во образованието. Најверојатно станува збор за желба што порано да се добијат тесно специјализирани кадри од инкубаторот на образованието, такви што потоа ќе бидат послушни запченици во механизмот, кои како идиоти ќе си ја гледаат само својата „специјалистичка“ работа, а нема да ја гледаат целината. Што значи – нема да им додеваат на оние што владеат и се задолжени за целината. Како и да е, знам дека таквата глобална политика во образованието кај нас произведе (во последниве години) многу, многу магистри, па природно – и доктори на науки. Живееме во земја во која магистерските наскоро ќе станат како возачка дозвола: потреба.

Таквиот пристап кон знаењето е всушност моден пристап. Тоа е конфекциско-јувелирен пристап: со знаењето се облекуваме, се китиме, го впишуваме со италикс во „си-вијата“ за барање работа, надворешно го консумираме, а всушност – сé помалку се учи и сé помалку се чита. Тоа го знам од лично искуство, од работа со студентите. Бројот на титули расте, знаењето реално се намалува. Постои, се разбира, реална разлика меѓу знаење и образование. Некој може да покаже дипломи за образование, но тоа не значи дека реално и знае. Доказ за тоа е и онаа реклама од почетокот на текстот. Не се сомневам дека тој што ја составил онаа аграмтикална реченица има диплома. Работата е што таа диплома е без знаење.

Освен тоа, ова е време кога образованието полека станува услужна дејност, а професорите – еден вид интелектуални келнери, кои треба да ја исполнат нарачката на клиентот. Студентите плаќаат (на приватните универзитети плаќаат и огнени суми), па почнуваат да веруваат дека ја плаќаат дипломата како стока, како што се плаќа автомобил при купување. Ретко кој сфаќа дека плаќа за да му бидат создадени што поквалитетни услови за учење. И таа девалвација учествува во создавањето модно-конфекциски, бижутериски пристап кон знаењето. Кој има пари за тој накит што се вика диплома, ќе го купи; кој нема ќе мора да учи. Таа девиза води кон целосно гнило образование – шупливо однатре, сјајно и раскошно однадвор.

И конечно, последното и не помалку сериозно прашање е: што се случува со толку многу „знаење“ (какво-такво, тоа си има покритие со дипломи), кога тоа не е употребено, кога се складира, како премногу стока или како муниција по магацините? Знаењето може еден ден да експлодира (дај Боже!), да стане свесно за самото себе и за својата неправедна неискористеност. Што со таа инфлација од невработени млади луѓе? Искуството покажува дека еден дел од нив, оние похрабрите засекогаш ја напуштаат земјата; тоа е нов бран македонско раселување, печалбарска тема за нова битова драма, за тројката Иљоски -Панов - Крле. Другиот дел останува овде и полека ама сигурно излудува: го претвора своето знаење во интелектуална фрустрација. Нема ништо потешко од тоа да поседуваш знаење што немаш каде да го покажеш, па мораш да се „преквалификуваш“. Еднаш ви пишував за шокираноста на еден дипломат, кој кај нас, на бензинска станица нашол вработен магистер по филолошки науки. „Таква земја на светов нема“, ми рече тогаш. Навистина нема. Прашањето е само: а дали треба да има?

Авторот е универзитетски професор и писател
  
   
Автор: Венко Андоновски 

Извор: Нова Македонија
 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Октомври 12, 2025
Default Image

Наградата „Ладислав Баришиќ“ за 2025 година ја доби д-р Иванка Апостолова Баскар

Здружението на ликовни критичари AICA Македонија со задоволство ја објавува одлуката на Комисијата за доделување на годишната награда „Ладислав Баришиќ“, која оваа година ѝ се доделува на д-р Иванка Апостолова Баскар за истражувачкиот проект„Вознемирен…
Септември 23, 2025
TviTER929

Anita Gibson- ,,Во вашата рака држите дел од Израел“

Но денес, со откритијата за Унит 8200 и неговите луѓе распослани во Google, Microsoft, Facebook, TikTok, па дури и во VPN сервисите, станува јасно: тоа не беше фалење. Тоа беше признание.Телефоните, апликациите и „безбедносните алатки“ што секојдневно ги…

Денес, кога болката е наша

Јул 20, 2025 Ставови 638
TviTER777
Во Гетеборг, 1998 година, огнот го изгасна животот на 63 млади.Но подолго траеше…

ЈУБИЛЕЈ НА МУЗИКАТА - X ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ ПОЛИХИМНИА 2025

Апр 17, 2025 Музика 1217
Festival.Simeon
Од 11.04 - 15.04. 2025 год. во Скопје по десетти пат се одржа Интернационалниот фестивал…

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Сеп 25, 2024 Интервју 1566
Zivko.Grozdanoski3
Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои…

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Авг 29, 2024 Литература 1677
TviTER231
Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга…

Беседи

Митрополит Струмички г. Наум: Што точно значи симболиката на „гредата во окото“?

Митрополит Струмички г. Наум: Што точно значи симболиката на „гредата во окото“?

Но, оној што ќе го стави својот ум во процес на исцеление - преку послушание кон духовниот отец, и кој правилно чекори по патот на очистување на своето срце од...

Архимандрит Мелхиседек (Артјухин): Можеме ли да го промениме времето?

Архимандрит Мелхиседек (Артјухин): Можеме ли да го промениме времето?

     Човек се подготвува за околностите однапред. Јас се подготвив и не се разочарав. За да останеш во добро расположение, мора да бидеш подготвен за сè. Како што ме научи еднаш...

 Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан: Со изградбата на „Свети Константин и Елена“ се надминавме себе си.

Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан: Со изградбата на „Свети Константин и Елена“ се надминавме себе си.

 „Изградбата на новиот храм кој го носи име на св. Константин и Елена на централната градска улица „Македонија“ во Скопје почна во далечната 2012 година. Но поради потешкотии околу финансирањето...

Архива: Митрополит Струмички Наум: Молитва за цел свет (05.09.2020)

Архива: Митрополит Струмички Наум: Молитва за цел свет (05.09.2020)

Кога цел на молитвата (се мисли на молитвата во која постојано го повикуваме името на Богочовекот Исус Христос) е Бог, односно заедницата на секој човек и на сè создадено во...

о.Жарко  Ѓорѓиевски: Преподобен Симеон Столпник; праведен Исус Навин

о.Жарко Ѓорѓиевски: Преподобен Симеон Столпник; праведен Исус Навин

Таков е случајот и во денешниов евангелски текст. Обидувајќи се да објасни кои се тие повиканите во Царството Божјо, Господ Исус Христос кажува приказна за свадбата на царскиот син. Во...

БEСEДА за силата и мисијата Христoва, какo штo прoрeкoл Исаија

БEСEДА за силата и мисијата Христoва, какo штo прoрeкoл Исаија

Духoт на Гoспoда e врз Мeнe. Зoштo Oн тoа гo гoвoри кoга e рамeн на Духoт какo и на Oтeцoт? Заради свeдoштвo на луѓeтo, какo штo тoлкува св. Златoуст. Нe...

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

И колку славно било Нејзиното успение! Со каква светлина сјаело Нејзиното пречисто лице. Колку прекрасно, неописливо, неспоресливо благоухание извирало од нејзиното пречисто, приснодевствено тело, како што пишува св. Дионисиј Ареопагит,...

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Многу е важно правилно да разбереме и да ги запомниме зборовите на тропарот на великиот празник на Успението на Пресвета Богородица: „... По Успението не си го оставила светот, Богородице...’’.

Митрополит Струмички г. Наум: Немаме ли личен однос со вистинскиот Бог, се наоѓаме во енергетско растројство

Митрополит Струмички г. Наум: Немаме ли личен однос со вистинскиот Бог, се наоѓаме во енергетско растројство

      Затоа што единствениот вистински Бог е и несоздаден, така што кога нашата создадена енергија ја насочуваме кон Неговата и кога стапуваме во заедница со Неговата несоздадена енергија да може...

« »

Најново од култура

Православен календар

 

23/10/2025 - четврток

Преподобен Теофил Струмички; Светите маченици Евлампиј и Евлампија; Светите Зографски маченици; Светиот маченик Теотекн; Преподобен Васијан; Преподобен Амвросиј Оптински;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светиот Христов исповедник Теофил Струмички 23 октомври/10 октомври  2025

Тропар на светиот Христов исповедник Теофил Струмички 23 октомври/10 октомври 2025

Исповедниче на вистината,    истоимениче на Божјата мудрост,   длабочино на познанието, тебе Теофиле Христос Спасителот    Ти го откри Својот Лик,

Тропар на светиот Христов апостол Јаков Алфеев  22 октомври/9 октомври  2025

Тропар на светиот Христов апостол Јаков Алфеев 22 октомври/9 октомври 2025

Славата Божја која небесата ја вознесуваат, ја возвестуваше ти о апостоле и мачениче Христов Јакове,проповедувајќи ја науката за бесмртноста и...

Тропар на светата Христова подвижничка Пелагија преподобна 21 октомври/8 октомври  2025

Тропар на светата Христова подвижничка Пелагија преподобна 21 октомври/8 октомври 2025

Од темнина изведи ја душата моја –повикуваше о, ти славна мајко Пелагиокон Небесниот Женик твој Христос,Он те поведе во познание,

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная