логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка


 ѓакон Андреј Кураев

Go to fullsize image

Кога се приоѓа кон изучување на историјата на религијата, треба да се биде подготвен на едно, можеби, непријатно откритие. Треба да откриеме и признаеме дека религиите навистина се различни. Кога сите околу вас тврдат дека сите религии се исти и дека религиите се само различни патиштата кои водат кон една иста Цел, и дека разликата помеѓу религиите е само во одредени обреди, но дека суштински сите тие учат едно исто - тогаш потребна е одредена самостојност и проникливост во размислувањата за да се забележи дека модата, сепак, греши. Религиите се различни.
На крајот од првиот милениум пред Рождеството Христово вавилонскиот властодржец Асурбанипал на следниот начин ја опишува својата религиска дејност за смирување на големите богови, навредени поради тоа што народот доволно не ги почитувал: „Мојот дедо Синахериб беше погребен. Како жртва за него, овие луѓе живи ги закопав. Нивните тела ги дадов на кучињата, свињите, гавраните, орлите. Извршувајќи ги овие работи, го смирив срцето на големите богови, моите господари"1.

Дали можеме да речеме дека во овој случај постои само обредна разлика со онаа религија која во тие времиња почнал да ја исповеда соседниот народ, народот Израилев? На неговите пророци Бог им зборувал: Ете Го постот, што Го избрав: раскини Ги оковите на неправдата, одврзи Ги врските на јаремот, и угнетените пушти Ги на слобода и скриш Го секој јарем; раздели Го лебот свој со Гладните, и скитниците сиромаси одведи Ги во домот свој; ако видиш гол, -облечи Го, и од еднокрвниот не се криј. (Иса. 58, 6-7). Зарем тогаш патот на Исаија и патот на Асурбанипал се само два различни пата кон истата Цел?

Сепак религиите навистина се различни и овие разлики треба да се забележат, споредат и - проценат.
Токму ова последното предизвикува најголема недоумица во свеста на современите луѓе. Зарем е можно да се проценат религиите според скалата „полошо - подобро", „повисоко - пониско", „совршено - примитивно" ? Зарем сите религии не се подеднакво вредни од духовно - морална точка на гледање? Нема ли да се појави нетрпеливост и шовинизам, ако една религија се претпостави над други, та дури и многу поразлични религии? Како е возможно меѓусебно да се споредат религиите? Секој народ и секоја епоха ги одбираат за себе оние облици на религиски живот, кои им одговараат според содржината и според вкусот. Дали е коректно религијата на Европјаните да ја нарекуваме повисока и посовршена од религијата на Јапонците? Или расправиите помеѓу религиите за тоа која е од нив највистинита - се налик на расправиите помеѓу поклониците на смокингот и љубителите на џинсот? Различни луѓе избираат различни облеки. Тоа е сосема природно. Кој ќе се зафати со докажување на предноста на џинсот во однос на машкиот костум, или на недостатоците на спортскиот стил во споредба со вечерното облекување?

Различните стилови и модели на облека би било возможно да се споредуваат и да им се дава оценка по скалата „подобро - полошо", само во случај кога би имале јасна претстава за „идеална облека". Тогаш би било возможно да се рече: бидејќи токму овој облик на облека според овие или оние параметри не одговара на примерот за идеалната облека, имаме право да кажеме дека тој стил не е совршен.

Така и во религиската сфера можат да се споредуваат и проценуваат религиите само во случај ако имаме претстава за тоа каква би требало да биде идеалната религија. Можеме ли да замислиме таква идеална религиска формула?

Колку и да е тоа чудно - можеме. За да ја воочиме, дури и не е потребно самите да бидеме религиозни. Може да се размислува дека Бога воопшто го нема, и дека религиите не се ништо повеќе од обиди на човечкиот религиозен ум да мисли за Апсолутното. И ете така, „од страна", не со поглед на богослов, туку на „познавач на религијата", може да се набљудува разновидноста на религиските учења и да се забележи: религиите со слични зборови и ликови говорат за Недостижниот и Безграничниот. Секако дека тоа се човечки зборови и проекции на човечки претстави за Несознатливиот. Секој обид за „проекција" на човечкото на Натчовечкото е секогаш извесна дрскост.

Но, различни религии во Апсолутното Битие „препознаваат" различни човечки ствојства. Некои во Божеството препознаваат - Ум. Некои - Дејство. Некои - Закон. Некои - Сила. И, еве, да претпоставиме дека среќаваме двајца проповедници, од кои едниот вели : „Јас во Бога гледам Творец, Вечен космички Ум, Владика и Судија...". А другиот додава: „Да, вие сте во право, сето тоа може и мора да се рече за Бога. Но, јас би се осмелил да додадам уште едно име на овие кои ги наведовте... Уште тоа дека Бог е - Љубов...".

Која од овие две предложени концепции би требало да се прогласи за повисока, почовечна (иако овој збор овде во некоја мера звучи парадоксално), похумана?
Дури и на човек кој себе не се идентификува ниту со една од религиските традиции, при изучувањето на разноликоста на религиските мислења, му станува очигледно дека формулата „Бог е љубов" е највисока од сите можни човечки престави за Божеството.
Но, ако тоа е така, тогаш тоа значи дека сме го избрале клучот за решавање на појдовниот проблем за проучување на религиите. Сега знаеме на која основа можеме меѓусебно да ги подредиме религиските учења. Пред нас сега е оној идеал со кој можеме да ги подредиме реалните историски религии. Со мерилото „Бог е љубов" можеме да им пријдеме на различните религиски толкувања и токму како со некаков сонар да ја измериме нивната реална длабочина.

Две од овие прашања ќе ги пратиме во длабочината која ја истражуваме и на овие две прашања ќе чекаме одговор . Првото од нив е дали во односната религија постои идејата дека Бог е - Љубов. Ако оваа формула ја нема, тогаш - дали ја нема само поради случајност (да речеме дека таа идеја авторитетните текстови и учители во дадената традиција просто не стигнале да ја изнесат), или таа во таа традиција во принцип е невозможна и логички неповрзлива со нејзините појдовни претпоставки.

А второ прашање е - ако оваа идеја историски постои (или барем логички е дозволена) во дадената традиција, тогаш како таа традиција ја сфаќа.


1. Т. Јакобсон, „Ризници на темнината", Историја на месопотамската религија; Москва, 1995 г., стр. 260. Заради вистината ќе забележам дека тоа е време на длабока криза во сумеро-вавилонската религиска традиција, кога во неа јакне влијанието на окултно-магиската практика и верување.

Извадок од книгата:

„НЕМА СПАСЕНИЕ НАДВОР ОД ЦРКВАТА“

Издавач: Канео ,Охрид, Дебарско- кичевска епархија

 

 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.
Јуни 30, 2024
Avraamovo.GOSTOLJUBIE

Света Троица во Стариот Завет

„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од Отецот излегува, низ Синот се протега, а во Духот Свет се совршува“ (Свети Григориј Ниски, „За тоа дека не смее да се говори за три Бога“). Вистината за постоењето на…

За нафората

HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3143
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Свети свештеномаченик Харалампиј

Фев 23, 2020 Житија 7622
ih3387
Секој човек со своето раѓање добива лично име по кое го препознаваат во текот на целиот…

Најново од духовност

Православен календар

 

25/11/2024 - понеделник

Свети Јован Милостив; Светиот пророк Ахија; Преподобен Нил Синајски; Преподобен Нил Мироточив;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светите Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј 10 ноември / 23 ноември 2024

Тропар на светите Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј 10 ноември / 23 ноември 2024

О, свети апостоли Христос Спасителотво вас се зацари, душата во убавина се облече и венци за вас Животот исплете.За Олимпа...

Тропар на  свети Нектариј Егински 9 ноември / 22 ноември 2024

Тропар на свети Нектариј Егински 9 ноември / 22 ноември 2024

Изданок од Визант и Егина,заштитниче кој си јавен во последните времиња,миленик на вистинската врлина.Нектарие, те почитуваме,ние верните како богоугоден исцелител...

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Архистратизи на небесните воинства,ние недостојните постојано ве молиме:со вашите молитви заштитете нѐ,под покровот на крилјата на вашата славаневешествена, пазејќи нѐ...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная