Кое е значењето на трите ангела кај иконата на Света Троица од Андреј Рубљов?

Од „Тајната на Пресвета Троица“ (инсерт)

Иконата на преподобниот Андреј Рубљов претставува највозвишен иконографски израз на богословието на Света Троица. На оваа икона символично е претставена Троица, според старозаветниот расказ поврзан со историјата на Авраам и тројцата гости кај Мамврискиот даб, нешто што во христијанската традиција се доживува како старозаветно пророчко укажување (навестување, објавување) на Света Троица (Авраам среќава Тројца, а се обраќа како кон Еден: „Господи…“, види 1Мојс 18 гл.).

Прашање од Игор:

Ве молам да ми го објасните значењето на трите ангела кај иконата на Света Троица од Андреј Рубљов.

sv.Troica.Rubljov.jpg

Избрани икони

Најпознатата икона на Рубљов ги изобразува трите ангели кои ги посетиле Авраам и Сара; трите ангели се сметаат за старозаветен изобраз на Пресвета Троица. Овој настан е единствен мотив каде е дозволено да се изобрази Бог Отецот.

Одговор:

Постои огромно толкување на таа икона, но главно за ангелите е ова: Ангелот што стои најлево и кон кого другите два ангела се наклонети, го претставува Бог Отец, и бојата на Неговата облека е недефинирана,затоа што Отецот никој никогаш не го видел.

Ангелот што стои во средината е Бог Словото и го благословува Агнецот, Кој ни го предава за простување на гревовите и живот на светот. Облеката што ја носи е половина сина, половина кафеава, што пак ги символизира двете природи на Господ Исус Христос - божествената и човечката.

А третиот Ангел, што стои најдесно Го претставува Светиот Дух и Неговата облека има зелена боја затоа што Тој е кој дава живот. А четвртото место на трпезата кое е празно е за нас (човекот) ;)

п.п/з.д

Друго:

Преподобен Андреј Рубљов

Одговори на Вашите прашања

+++

Друго:

Благочестиво предание за потеклото на дрвото на крстот

Трите ангели, на кои им укажа гостољубие Авраам, како икона на Света Троица, заминувајќи божем „ги заборавија“ нивните бастуми, покрај Мамврискиот даб.

Нив ги употребуваше Сара како дрва за во огнот, но гореа без да изгорат до крај, па затоа таа ги фрли велејќи „проклети дрва не горат“.

Кога се опијани Лот падна во грев со неговите ќерќи, па откако се освести отиде кај неговиот стрико Авраам и го исповедаше пред него злото коешто се случи.

Тој, пак, му рече: „Голем е твојот грев, чедо; затоа, земи ги овие три подгорени дрва (т.е. дрвата што ги фрли Сара) и насади ги во она место и донесувај им вода од Јордан за да ги наводнуваш: ако никнат, тоа е знак дека Бог го примил твоето покајание и ти го простил гревот.

Лот направи така и носеше вода од Јордан, којшто беше оддалечен еден ден одење. Но ѓаволот, преправен некогаш како преморен жеден патник, некогаш како болен старец, а некогаш како сиромашна и несреќна жена, му ја пиеше водата уште по патот. Бог се сожали на него и еднаш ја избегна таа средба и само еднаш ги навади дрвата, коишто никнаа и се соединија во едно трослојно дрво, составено од бор, кедар и кипарис. Тоа место се наоѓа внатре, во храмот на манастирот на Крстот во предградието на Ерусалим.

По речиси илјада години (1015-975 пред Христа) кога требаше Соломон да го гради Храмот и сите луѓе и сета природа придонесуваа во неговата изградба, беше исечено и ова дрво за таа цел.

Но кога требаше да се употреби, каде и да го ставеа, секогаш беше или кратко или долго и најпосле го фрлија како неупотребливо во еден агол нарекувајќи го „проклето дрво“.

А кога Јудеите трчаа и бараа дрво за да Го распнат Господа, прирака им се најде ова дрво, кое беше соодветно, и од него беше изделкан крстот Христов.

Токму ова проклето дрво потоа се преобрази во благословеното Крсно Дрво и клетвата се претвори во благослов и спасение преку нашиот Господ Кој беше прикован на него.

Превод од новогрчки јазик:

Ѓакон Јани Мулев

Наслов на изворникот:

Το ξύλον του σταυρού

http://www.pigizois.net

Андреј Рубљов. „Троица“ – ДОКУМЕНТАРЕН ФИЛМ ...

За Света Троица

Андреј Рубљов - Икона на СВЕТА ТРОИЦА ...

Преподобен Андреј Рубљов ...

Рубљовата Троица - Трет дел

ИКОНАТА НА СВЕТА ТРОИЦА

Андреј Рубљов, иконограф (сликар на икони), руски монах од XV век, ја насликал Света Троица. Тој не ја измислил сликата на Св. Троица, туку го илустрирал расказот од книгата Битие каде таинствените три ангела го посетуваат Авраама. Ова јавување кај Мамврискиот даб, за кое веќе зборувавме во првата глава, е слика на Св. Троица, праслика на едниот Бог во три лица, Кој ќе дозволи да биде отворено познаен дури на реката Јордан, за време крштевањето на Исуса. Спомнете си за разговорот со Авраама: патријархот им се обрнува на ангелите де со Ти, де со Вие. Тоа не е она Вие што го велиме од учтивост, кое тогаш не постоеше, туку е множина. Оваа наизменичност во говорот веќе ни помага да го погодиме ЕДНИОТ од Тројцата, зашто се чини дека Авраам еднаш Му се обрнува на едниот Бог, еднаш на трите божественилица.

Илустрирајќи еден библиски текст, Рубљов не ризикува да ја деформира божествената тајна со својата лична имагинација, бидејќи иконографите не ги измислуваат по волја на својата фантазија презентациите на Бога, а секогаш се мошне верни на Светото писмо.

Всушност, кога секој човек би измислил некоја претстава за Бога со помош на својата имагинација, колку и да е творечка, ние би имале мошне човечки претстави за Бога, подложни на промените на вкусот од секоја епоха; „боговите-Отец", старци со брада, кои излегуваат од облак зар не се стара и демодирана игра? Опасноста е голема повторно да се вратат идолите од старо време, кои се проекција на човекот за Бога: Бог според образот на човекот, а повеќе не големата тајна на човекот создаден по образ Божји. Затоа верноста на нашите сликари иконографи на Преданието, нивната потчинетост на претставувањето на Бога дозволено од Црквата, ги спасува од заблудата и им овозможува да не ја предадат втората заповед: „Неправиидоли".

Од една класична икона, од една често повторувана тема во Црквата, Андреј Рубљов направил мошне големо дело, истовремено бисердело на уметнички план и сведоштво на молитва. Насекаде наоѓаме репродукции на иконата на Света Троица. Се чини дека христијаните од сите конфесии ја познаваат и ја сакаат. Дури и атеистите (оние што не веруваат во Бога) ја признаваатубавината и силата што произлегува од неа. Оваа икона е навистина чудотворна, зашто таа им наложува молчење со почит и на оние што се најнепријателски расположени спрема религијата и ги тера да ја почитуваат.

СИМВОЛОТ НА ВЕРАТА

Верувам во Едниот Бог Отец, Седржител,
Творец на небото и земјата,
на се видливо и невидливо.

Иво едниот Господ Исус Христос,
Син Божји, Еднороден,
Кој е роден од Оца пред сите векови:
Светлина од Светлина,
вистински Бог од Бога вистински,
роден, нестворен, едносуштен на Оца,
преку Кого се станало.
Кој, заради нас луѓето
и заради нашето спасение,
слезе од небото и се овоплоти
од Светиот Дух
и од Марија Дева
и стана Човек.
Кој беше распнат заради нас
во времето на Понтиј Пилат,
страдаше и беше погребен.
Кој воскресна во третиотден, според Писмото,
и се вознесе на небо,
и седи оддесно на Оца.
И пак ќедојде со слава
да им суди на живите и на мртвите
и Неговото царство не ќе има крај.

И во Светиот Дух
Господ што дава живот, Кој излегува од Оца,
на Кого се поклонуваме и го славиме
заедно со Оца и Сина
и Кој говорел преку пророците.
Воедната, света, соборна и апостолска Црква.
Исповедувам едно крштение
за опростување на гревовите.
Го чекам воскресението на мртвите
и живототна идниот век.
Амин.

Всушност, Светата Троица од Рубљов се наоѓа во еден Државен музеј, а не во една Црква. Може да се види во галеријата Третјаков, во Москва, во СССР. Секој ден пред нашата икона минуваат илјадници туристи кои ништо не знаат за Бога или, пак, само Го мразат, се подбиваат, или се индиферентни спрема Него. Сепак, никој не минува без да се запре пред оваа икона на Света Троица. Секому од нив таа му пренесува едно делче од визијата за Бога. Како што сонцето ги осветлува добрите и лошите, Бог осветлува секој човек со Својата љубов, дури и ако овој ја одбива.
Молчење се наложува пред оваа икона, како пред тајната на Света Троица. Сепак, ќе се обидеме да и се доближиме со помош на молитвата, бидејќи за Андреј Рубљов, оваа икона е молитва, исповедување на верата и оддавање почитна Бога.

Да го земеме текстот од Символот на верата и да го ставиме крај една репродукција на Св. Троица. Во очи паѓа тоа дека сликата е компонирана по истиот план како и исповедувањето на верата: „Верувам во едниот Бог".
Рубљов го изразува единството истовремено со сличноста на трите ангела и со единствениот круг во кој се впишуваат трите личности. Се она што се однесува на Отецот е мошне кратко во Символот, зашто Он е несознателниот, Оној за кого не знаеме речиси ништо. На иконата, првиот ангел, оној од левата страна, е од три четзртини, бојата на неговата облека е мошне бледа, необјаснива, речиси проѕирна.
Текстот се одвива како на иконата, задржувајќи се на Синот најмногу време. Вториот ангел ни е свртен со лицето, ни се покажува поцѕлосно. Ние знаеме многу работи за Синот, зашто Он се овоплотил, дозволил да биде запознаен и да биде виден. Неговата облека има чиста и јасно одделена боја, сина и кафеава. Тоа ги изразува двете природи на Христа. Сината го симболизира небото, божеството. Кафеавата, тоа е земјата, човештаото. Исус е истовремено и Бог и човек. Зад централниот ангел се издига едно дрво, неговите корени се насадени во земјата, а гранките се стремат кон небото. Тоа е крсното дрво кое, преку Христа, станува дрво на живот во Рајот.

Адам умре затоа што јадеше од плодот на дрвото.
Но во Крсното дрво повторно го најде животот,
со чија помош, о Милостиве, тој повторно ужива
во рајските наслади.
Поема од Теодор, Триод
(петок од петтата недела на постот.)

Кога зборува за Светиот Дух, Символот повторно станува краток и збиен, бидејќи за третото божествено Лице, кое ни дава живот, конкретно и историски, малку работи можат да бидат кажани. Неговото дејство е секогаш скриено и таинствено. Третиот ангел, како и првиот е од три четвртини. Бојата на неговата облека ја симболизира силата на животот. Зелената, која доминира, ја изразува младоста, животната сила која дава да расте и да постои секое нешто.

Кругот од трите ангела завршува и повторно не се затвора. Се чини дека овој круг се отвора спрема чашата (путирот) што е поставена на масата. Последниот дел од Символот е посветен на Црквата: тоа е местото каде што се наоѓа путирот за Евхаристијата и сите луѓе, преку Крштението, се повикани на гозбата од Вечниот живот, а Животот вечен е да се влезе и да се живее во прегратките на самата Св. Троица.
Со ова претставување на Светата Троица, ние сме далеку од првата икона, онаа што ја викаме „гостопримство Авраамово".
Свети Андреј доброволно ги отстранил Авраама и Сара, зашто веројатно се сетил на зборовите Христови: „Јас постојамуште пред да се роди Авраам" (Јован 8, 58). Овие зборови ја изразуваат вечноста на Бога, вечност што ја делат трите лица од Св. Троица...

Нашата студија за оваа прекрасна икона ќе ја завршиме, како што веројатно тоа го направил и Рубљов откако ја насликал, со најчистата молитва, молитвата на обожување, онаа на ангелите, серафимите и херувимите, пеејќи ја трисветата песна на животворната Троица:
„Свет, Свет, Свет е Господ Саваот!"

gakon.Goran.A.jpg