Преподобен Никита Ститат: Втора стотица природни и психолошки глави за очистување на умот

Преподобен Никита Ститат

Втора стотица
природни и психолошки глави
за очистување на умот

91. Сѐ додека сме упатени кон Бога со труд и со пот на своето лице, победувајќи ги телесните страсти, дотогаш, со насушниот леб, кој се подготвува преку изградувањето на добродетелите и ги укрепува срцата човечки, - се храни со нас и Господ на трпезата со Светите Дарови. А, кога преку бестрасноста ќе се освети во нас Божјото име и Он ќе се зацари над сите наши душевни сили, откако го потчинил полошото на подоброто, а волјата Негова ќе биде и во нас, како што е и на небото; тогаш, новото и неискажливо питие на премудроста од Словото, кое се растворува со умиление и со познавање на големите тајни, - пие и Он заедно со нас во Своето царство, кое е дојдено во нас. А, кога ќе станеме соединети со Светиот Дух, кога ќе се измениме на добра промена, во обновувањето на нашиот ум, тогаш и Самиот Бог, ќе биде со нас како со богови, обожувајќи ја нашата човечка природа, која ја примил и Он.

92. Кога незадржливата вода на страсните помисли од нашиот ум ќе биде задржана со наитието на Светиот Дух, а солената бездна на неподобните мисли и спомени ќе бидат зауздени со воздржувањето и помислата за смртта, тогаш почнува да вее Божествениот Дух на покајанието, кои, Бог и нашиот Господ, изливајќи ги во мијалницата на покајанието, ги измива нашите духовни нозе и ги прави достојни да одат по дворот на Неговото царство.

93. Бог Словото, Кој станал тело и совршен човек, освен гревот, нашата природа ја примил во Својата ипостас и, бидејќи совршен Бог, ја пресоздал и обожил. А Словото, бидејќи прв ум и Бог, се соединил со неговиот духовен дел и ја издигнал горе на небото, ѝ дарувал крила, за да мудрува и да мисли за божественото. Но, бидејќи е Он и оган суштествен и божествен оган, раздразнителната сила негова ја направил способна силно да им се противставува на погубните страсти и на бесовите, кои се наши непријатели. А, суштествувајќи предмет на желба на секоја духовна природа и потполно задоволување на таа желба, - го распалил неговиот пожелен дел со внатрешна љубов кон соединување со благата на вечниот живот. На ваков начин, откако го обновил целиот човек во Себеси – од стариот го направил нов.

94. Бог Слово, откако го извршил во Себеси нашето обновување, потоа Самиот се принел на жртва преку крстот и смртта, секогаш го дава Своето тело да биде жртвувано, секојдневно го дава за нас како изобилна храна за нашата душа, така што, јадејќи го Неговото тело и, пиејќи ја Неговата крв, во чувството на нашата душа да станеме подобри преку Причеста – да станеме подобри отколку што сме, растворајќи се со Светите Дарови – да стануваме од лоши добри, да станеме едно со Словото – и со телото и со разумната душа, зашто ние сме со воплотениот Бог, Кој ни е по Своето тело едносуштен. Затоа, ние не сме свои, туку сме Негови, Кој нѐ направил едно со Себеси преку бесмртната трпеза и, според Својата промисла нѐ направил тоа што е Он по Својата природа.

95. Ако, откако ќе бидеме испитани во трудовите, и претходно очистени со нашите солзи, пристапиме да јадеме од овој леб и да пиеме од оваа чаша, тогаш двојното Слово, со двете природи, растворувајќи се во нашата кротост, целосно нѐ претвора во Себеси Самиот, како воплотен во нас, според Своето човештво, едносушно, и сите ги обоготворува и Себеси, како сообразни со Него и како браќа – нѐ усвојува, како Бог и Едносуштен со Отецот. А, ако Му пристапуваме сорастворени со страстите и осквернети со гревовната нечистота, тогаш Он, приближувајќи ни се, е својствен на Неговата природа – нѐ запалува и изгорува сите, ја намалува нашата животна сила, не со Својата добра волја и со Својата добрина, туку со одвратноста спрема нашата нечувствителност.