Еден од отците на светото православие во 20 век. во Србија, старецот Тадеј Витовнички (1914-2003) во едно од своите интервјуа ќе рече: „Бог не престанува да го смирува човекот сè додека тој самиот не почне да се смирува!“. Оваа мисла е чиста како солза,изронета од отворените духовни очи на еден монах кој му ги дал целото свое срце и душа на својот повик. Тоа е откровение, затоа што е плод не само на неговото духовно искуство, туку и на „просветлувањето“ од Светиот Дух. Не  само што продолжува на длабоко личен и интимен начин она што Спасителот го рече во параболата за митарот и фарисејот:

Благодатта на покајанието им се дава на оние кои со вистинска вера ги примаат Христовите зборови за тоа дека, ако ние не поверуваме во Него, во Божјата и апсолутна вистина на сè она што Тој заповедал, тогаш тајната на гревот нема се разоткрие во својата онтолошка длабочина, и ние ќе „умреме во своите гревови“ (Јов. 8, 21-24). Самото поимање на гревот е присутно единствено таму каде што односите помеѓу Господ-Апсолутниот и човекот-созданието попримаат чисто личен карактер. Инаку, сè останува на интелектуалните претстави за помалиот или поголемиот степен на совршенство кај постоечката форма. Гревот секогаш е престап

 А како благодарност за архипастирските молитви и поддршката за синодската прослава на бигорското илјадалетие, нашиот старец и игумен, владиката Партениј го одликува Архиепископот г. г. Стефан со највисокото милениумско одликување на Бигорскиот Манастир – лента со ѕвезда и крст со ликот на Чесниот Претеча. Од своја страна, пак, Архиепископот му подари на денешното славје едно прекрасно вдахновено слово за денешното историско собитие, за бигорското минато, но и совремие.

Слово на Неговото Блаженство, Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан, при одбележувањето на 1000-годишнината на Бигорскиот Манастир „Свети Јован Крстител“, на 18 октомври 2020 година.

Денешниов свечен ден е прекраток, за да ги опише, барем, главните настани од илјадагодишната историја на Бигорски. Но, кога, за момент,  на овие илјада години би гледале како на еден ден, тогаш би можеле да го видиме првиот Охридски архиепископ Јован Дебранин како го основа и осветува манастирот. Би биле сведоци на генерации верници, монаси и мирјани, како ја надградуваат и оддржуваат жива, бигорската обител. Би ги виделе македонските неимари како од варовник ги ѕидаат овие прекрасни градби, легендарните Мијаци – копаничари како трпеливо го резбаат бигорскиот иконостас, прочуените зографи како ги сликаат познатите фрески и икони.

 Ако некој сака да праша, што е Православната Црква, ќе му одговориме дека тоа е Евхаристијата - Литургијата, кога се причестуваме со Телото и Крвта Христови и соединети со Него и во Него се соединуваме сите и постануваме Тело Христово - Црква. Ако пак, некој сака да праша, што е православна наука, ќе му одговориме дека тоа е подвижништвото, наука чија основа е верата, а која почнува да се учи со покајанието и исповедта, па се надградува со постот, а се усовршува со молитвата, за да ја достигне целта, осветувањето, уподобувањето и единството со Светотроичниот Бог во Царството небесно кое започнува уште овде 

Црквата е повикана да се бори против гревот, за кој, за жал, се смета дека генерално има целосен политички спектар. И да заземете страни едни против други или во корист на друг ќе биде во спротивност со Евангелието,
Црквата има многу поважна улога во општеството, што исто така одговара директно на политиката и протестите, но без директна интервенција и лично учество на свештенството во нив.

Тие три нешта се делата на љубовта кон ближниот, без кои оној што вели дека Го љуби Христа или се надева дека ќе го наследи Неговото Царство, се мами. Зашто Господ рече ’Не секој што Ми вели Господи, Господи, ќе влезе во Царството небесно, но оној што ја твори волјата на Мојот Отец (Мат. 7, 21) и повторно: ’Кој Ме љуби ќе ги држи заповедите Мои’ (Јован 14, 15) и останатото.

Лажните учители немора неминовно да бидат помагачи на антихристот или пак обележани од народот како непријатели на христијанството, туку нивната бројност е огромна, бидејќи проповедувајќи, ретко кој од нив се прашува, повторно според зборовите Христови: со каков дух е? Всушност проповедтта е врзана секогаш за Евангелието Христово, бидејќи во Евангелието имаме сѐ што ни е потребно според зборовите: „Ти имаш зборови за живот вечен.“ (Јн.6,68).  Излегувајќи од духот на Евангелието излегуваме и од рамката на Блаженствата, следствено излегуваме од рамката на Божјите заповеди.

 Богочовекот Исус Христос е единствената Глава на Црквата. Епископот на локалната Црква е икона Христова, седи на место Христово и претставува обличје Негово. Тој не е Самиот Христос, туку е икона Христова; а почитта кон иконата се пренесува на оригиналот. Послушноста се подразбира – потврдена е и од Самиот Христос во Светото Евангелие: „Кој ве слуша вас [значи Апостолите или, денес, Епископите], Мене Ме слуша; и кој се откажува од вас, од Мене се откажува; а кој се откажува од Мене, се откажува од Оној Кој Ме пратил“ (Лука 10, 16).

Еднаш, во некој манастир, кај преподобниот отец дошле монаси и го запрашале:
– Оче, често луѓето нè прашуваат: „Има толку многу цркви на оваа наша грешна земја, која од нив е спасоносна?“
Преподобниот отец одговорил:
– Одете и однесете дрва крај мојата ќелија, но повеќе.

  Но, со примањето на словото Божјо преку рамноапостолните словенски просветители свети Кирил и Методиј, а особено преку нивните најзнаменити ученици Климент и Наум, делото на светите браќа заживеало, а на нашите простори пуштило особено длабоки корени. Токму Евангелието ги учело нашите предци да го почитуваат заветот Божји, односно евангелските заповеди и да ја негуваат верата Христова.
Постојат сигурни податоци дека овој манастир постоел во XI век – време кога Самоиловата држава била поразена од страна на византискиот император Василиј II.

Илјадагодишното наследство во коешто се слева текот на богослужбениот и аскетско-исихастичкиот живот, го направиле ова место плодотворна почва за обожение, Едемска градина за духовно наситување и за успокојување, прибежиште на душите изморени и обременети од гревот и светот. Во текот на десетте изминати столетија, Бигорски заблескал подобно на Горнатата одаја во Ерусалим, и во него секојдневно се слуша шумот на Педесетницата; оваа благословена падина на Бистра се открила како нова Таворска Гора, каде што преку зраците на Таворската светлина се преобразиле и осветиле многу души;

„ Сведочам пред Бога, дека освен Самиот Бог, нема ништо во вселената, во толкава мера исполнето со Божествена сила и благодат. Никој од луѓето не може да го достигне со својот ум она, што јас го видов. Исповедам пред Бога: кога од Јован, кој сјае меѓу апостолите, како сонце на небото, бев приведен пред лицето на Пресветата Дева, јас доживеав неискажливо чувство.

 Конечно, моето разбирање за вдахновеноста на Писмото е прочистено со учењето на црквите за личноста на Христос. Воплотеното Слово Божјо, Господ наш Исус Христос, не е само Бог, туку е и човек. Христос е единствената Личност со две природи - божествена и човечка. Потценувањето на Христовата човечка природа води во ерес. Древната Црква учела дека Воплотениот Логос во потполност е човек - навистина, човек онолку колку што може да биде - но сепак без никаков грев. По Своето човештво, Воплотениот Логос е роден, растел и достигнал зрела возраст.

Се изначитав коментари и се изнагледав слики од типот достоен, недостоен, короноверци и уште што ли не. Си велам, среќа што Facebook немало во времето на св. Јован Златоуст и во златниот период на Црквата, оти ќе пропаднел уште првата недела.

Зошто?

Затоа што тие луѓе тогаш, го гледале Христа, ближниот и својата слабост и се воздржувале од осуда на другите.