Денешниов свечен ден е прекраток, за да ги опише, барем, главните настани од илјадагодишната историја на Бигорски. Но, кога, за момент,  на овие илјада години би гледале како на еден ден, тогаш би можеле да го видиме првиот Охридски архиепископ Јован Дебранин како го основа и осветува манастирот. Би биле сведоци на генерации верници, монаси и мирјани, како ја надградуваат и оддржуваат жива, бигорската обител. Би ги виделе македонските неимари како од варовник ги ѕидаат овие прекрасни градби, легендарните Мијаци – копаничари како трпеливо го резбаат бигорскиот иконостас, прочуените зографи како ги сликаат познатите фрески и икони.

 Ако некој сака да праша, што е Православната Црква, ќе му одговориме дека тоа е Евхаристијата - Литургијата, кога се причестуваме со Телото и Крвта Христови и соединети со Него и во Него се соединуваме сите и постануваме Тело Христово - Црква. Ако пак, некој сака да праша, што е православна наука, ќе му одговориме дека тоа е подвижништвото, наука чија основа е верата, а која почнува да се учи со покајанието и исповедта, па се надградува со постот, а се усовршува со молитвата, за да ја достигне целта, осветувањето, уподобувањето и единството со Светотроичниот Бог во Царството небесно кое започнува уште овде 

Црквата е повикана да се бори против гревот, за кој, за жал, се смета дека генерално има целосен политички спектар. И да заземете страни едни против други или во корист на друг ќе биде во спротивност со Евангелието,
Црквата има многу поважна улога во општеството, што исто така одговара директно на политиката и протестите, но без директна интервенција и лично учество на свештенството во нив.

Тие три нешта се делата на љубовта кон ближниот, без кои оној што вели дека Го љуби Христа или се надева дека ќе го наследи Неговото Царство, се мами. Зашто Господ рече ’Не секој што Ми вели Господи, Господи, ќе влезе во Царството небесно, но оној што ја твори волјата на Мојот Отец (Мат. 7, 21) и повторно: ’Кој Ме љуби ќе ги држи заповедите Мои’ (Јован 14, 15) и останатото.

Лажните учители немора неминовно да бидат помагачи на антихристот или пак обележани од народот како непријатели на христијанството, туку нивната бројност е огромна, бидејќи проповедувајќи, ретко кој од нив се прашува, повторно според зборовите Христови: со каков дух е? Всушност проповедтта е врзана секогаш за Евангелието Христово, бидејќи во Евангелието имаме сѐ што ни е потребно според зборовите: „Ти имаш зборови за живот вечен.“ (Јн.6,68).  Излегувајќи од духот на Евангелието излегуваме и од рамката на Блаженствата, следствено излегуваме од рамката на Божјите заповеди.

 Богочовекот Исус Христос е единствената Глава на Црквата. Епископот на локалната Црква е икона Христова, седи на место Христово и претставува обличје Негово. Тој не е Самиот Христос, туку е икона Христова; а почитта кон иконата се пренесува на оригиналот. Послушноста се подразбира – потврдена е и од Самиот Христос во Светото Евангелие: „Кој ве слуша вас [значи Апостолите или, денес, Епископите], Мене Ме слуша; и кој се откажува од вас, од Мене се откажува; а кој се откажува од Мене, се откажува од Оној Кој Ме пратил“ (Лука 10, 16).

Еднаш, во некој манастир, кај преподобниот отец дошле монаси и го запрашале:
– Оче, често луѓето нè прашуваат: „Има толку многу цркви на оваа наша грешна земја, која од нив е спасоносна?“
Преподобниот отец одговорил:
– Одете и однесете дрва крај мојата ќелија, но повеќе.

  Но, со примањето на словото Божјо преку рамноапостолните словенски просветители свети Кирил и Методиј, а особено преку нивните најзнаменити ученици Климент и Наум, делото на светите браќа заживеало, а на нашите простори пуштило особено длабоки корени. Токму Евангелието ги учело нашите предци да го почитуваат заветот Божји, односно евангелските заповеди и да ја негуваат верата Христова.
Постојат сигурни податоци дека овој манастир постоел во XI век – време кога Самоиловата држава била поразена од страна на византискиот император Василиј II.

Илјадагодишното наследство во коешто се слева текот на богослужбениот и аскетско-исихастичкиот живот, го направиле ова место плодотворна почва за обожение, Едемска градина за духовно наситување и за успокојување, прибежиште на душите изморени и обременети од гревот и светот. Во текот на десетте изминати столетија, Бигорски заблескал подобно на Горнатата одаја во Ерусалим, и во него секојдневно се слуша шумот на Педесетницата; оваа благословена падина на Бистра се открила како нова Таворска Гора, каде што преку зраците на Таворската светлина се преобразиле и осветиле многу души;

„ Сведочам пред Бога, дека освен Самиот Бог, нема ништо во вселената, во толкава мера исполнето со Божествена сила и благодат. Никој од луѓето не може да го достигне со својот ум она, што јас го видов. Исповедам пред Бога: кога од Јован, кој сјае меѓу апостолите, како сонце на небото, бев приведен пред лицето на Пресветата Дева, јас доживеав неискажливо чувство.

 Конечно, моето разбирање за вдахновеноста на Писмото е прочистено со учењето на црквите за личноста на Христос. Воплотеното Слово Божјо, Господ наш Исус Христос, не е само Бог, туку е и човек. Христос е единствената Личност со две природи - божествена и човечка. Потценувањето на Христовата човечка природа води во ерес. Древната Црква учела дека Воплотениот Логос во потполност е човек - навистина, човек онолку колку што може да биде - но сепак без никаков грев. По Своето човештво, Воплотениот Логос е роден, растел и достигнал зрела возраст.

Се изначитав коментари и се изнагледав слики од типот достоен, недостоен, короноверци и уште што ли не. Си велам, среќа што Facebook немало во времето на св. Јован Златоуст и во златниот период на Црквата, оти ќе пропаднел уште првата недела.

Зошто?

Затоа што тие луѓе тогаш, го гледале Христа, ближниот и својата слабост и се воздржувале од осуда на другите.

Денес, во особено свечена и достоинствена атмосфера во претседателската резиденција на Водно, а по повод големиот јубилеј: „1000 години Бигорскиот Манастир“, Претседателот на државата, г. Стево Пендаровски го додели високото државно признание „Орден за заслуги за државата“. Орденот му беше врачен на нашиот старец и игумен, Епископот г. Партениј, во присуство на: Премиерот на Владата г. Зоран Заев, Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан, Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, Митрополитот Тетовско-гостиварски г. Јосиф, Епископот Хераклејски г. Климент,

Денес напладне, во Претседателската резиденција на Водно, Претседателот на државата г. Стево Пендаровски му го додели високото државно одликување „Орден за заслуги за државата" на Бигорскиот Манастир „Св. Јован Крстител", по повод 1000-годишнината од неговото основање. На свеченоста свое обраќање имаа македонскиот претседател Пендаровски и старецот и игумен Епископот г. Партениј, а настапи и бигорскиот монашки хор.

 Манастирот на Воведение на Пресвета Богородица-Елеуса, денес - повторно, како пред десет века, стана духовен расадник на монаштвото во Македонија. Спонтано, во духот на илјадогодишната традиција, прво беше возобновено машкото монаштво во него, за една година подоцна да продолжи да живее како женски општежителен манастир. Тогаш, во 1996-та година, беше возобновен прво Водочкиот манастир на Св. Леонтиј како машки манастир. Потоа, по 1998-та до сега, уште повеќе од дваесет машки и женски манастири низ териотријата на Република Македонија.

Сега би сакала накратко да се задржам на она, што ги обединувало древните христијани и што денес нè обединува нас во вид на „традиција“, т.е. Предание. Очигледно е дека ние се собираме и го доживуваме своето заедништво во Евхаристијата. Сепак, навраќајќи се на катедралниот чин што претходно го споменав, чинот на градовите, секојдневната Евхаристија во историјата на Црквата се појавила релативно неодамна.