Што означуваат петте мажи на самарјанката и шестиот, кој не и е маж?
Свети Максим Исповедник
Прашање: Што означуваат петте мажи на самарјанката и шестиот, кој не ѝ е маж? (Јован 4,16-18)?
Одговор: Самарјанката и жената, која според (зборовите на) садукеите стапила во брак со седум браќа (Мат 22,25-28), крвоточивата (Мат 9,20), а исто така и згрбавената (Лука 13,11), ќерката на Јаир (Марко 5,22-23) и Сирофениќанката (Марко 7,25) - (сите тие) се јавуваат и природа на луѓето, и душа на одредени луѓе, од кои секоја означува, соодветно страсно расположение, таа (заедничка) природа и (одделна) душа. На пример, жената на садукеите е природа или душа, која бесплодно сопостои со сите божествени закони, дадени од вековите, но кои не го примаат очекувањето на идните (богатства). На сличен начин крвоточивата е природа или душа, кои ја излеваат дадената им од раѓање сила за праведни дела и зборови, во страсна приврзаност кон материјалното. Сирофениќанката е онаа природа или душа на одреден (човек), која ја има буквално за ќерка мислата, која во очекување на епилептичен напад со мака се раскинува од љубов кон материјата. На ист начин и ќерката на Јаир е природа или душа, кои зависат од законот, но потполно умртвени како последица од неисполнувањето на неговите заповеди и неделатност во исполнувањето на божествените препораки. А згрчената жена е природа или душа, кои преку измамата од ѓаволот ја приклонуваат кон материјата сета сила на духовното делање. Самарјанката, пак, како и набројаните жени, претставува природа или душа на секој човек, кој живее без пророчки дар, буквално со мажи, со сите природи дарувани од законите; од нив пет се веќе умрени, а шестиот, иако жив, не бил маж по природа или душа, бидејќи тој не раѓа од нејзината праведност, која е залог на полното спасение.
Првиот закон, со кој завладеа природата, беше законот даден во рајот;
втор - законот после рајот;
трет - законот, даден на Ное при потопот;
четврт - законот за обрезание, даден на Авраама,
петти - законот за принесување жртви, даден на Исаака.
Природата, добивајќи ги, сите ги отфрли, и тие загинаа во бесплодност во однос на извршувањето на добродетелите.
Имајќи шести закон, даден преку Мојсеја, (природата) беше како да немала било каков закон, бидејќи не вршела праведни дела, предвидени од него, поради тоа, што нему му претстоело да премине, како кај маж, кон друг закон - Евангелието, кое не било дарувано, слично на (претходниот) закон, на природата човечка во овој век, туку, по Домостројот (Божји), беше дадено за воспитување на подобар и потаинствен. Поради таа причина, као што сметам, Господ и вели на Самарјанката: „И овој кој го имаш, не ти е маж". Бидејќи Он вели дека на човечката природа и било потребно да премине кон Евангелието. Затоа и околу шестиот час, кога душата посебно се озарува од сите страни со зраците на знаењето како последица од доаѓањето кај неа на Словото, и кога сенката на законот исчезнува (во тие зраци, Господ) говорел со неа, која стоела заедно со Словото кај изворот Јаковов, т.е. кај изворот на созерцанија кои се однесуваат на Свештеното Писмо.
Така во иднина нека биде раскажувано за ова.
Белешка:
Изворот на Јаков е Светото Писмо.
Водата е знаењето што го содржи Светото Писмо.
Длабочината е тешко разбирливата содржина на библиските таинства.
Црпалката е читањето на Божественото слово, кое не го имаше Господ, бидејќи самиот беше Словото и не им се дава на оние кои веруваат во знаењето од читање и учење, туку им се дава на достојните од страна на духовната благодат вечна мудрост која никогаш не престанува. Бидејќи црпалката, значи - учењето, земајќи мала количина знаење, го испушта поголемиот дел, бидејќи ниту еден збор не може да го задржи. Додека благодатното знаење ја има без читање целата мудрост на човекот, која блика на разни начини зависно од потребите".
Превод од руски и грчки: Свештеник Јани Мулев
Друго:
Евангелие и поука за 02/06/2024
Евангелие на денот: Свето евангелие според светиот апостол Јован 4:5-42
5. И така, дојде во самарјанскиот град, наречен Сихар, близу до земјиштето, што му го даде Јаков на сина си Јосифа.
6. Таму беше изворот на Јакова. И Исус, изморен од патот, седна покрај изворот; а беше околу шестиот час.
7. Дојде една жена од Самарија, за да полни вода. Исус ? рече: „Дај Ми да пијам!”
8. А учениците Негови беа отишле во градот да купат храна.
9. Жената Самарјанка Му рече: „Како Ти, бидејќи Јудеец, бараш од мене, жена Самарјанка, да пиеш?” – Оти Јудејците со Самарјаните не се мешаат.
10. Исус ? одговори и рече: „Кога би го знаела дарот Божји и Кој е Оној што ти вели: »Дај Ми да пијам« – ти самата би побарала од Него и Он би ти дал вода жива.”
11. Жената Му рече: „Господи, Ти нема со што да нацрпиш, а кладенецот е длабок; од каде, пак, имаш вода жива?
12. Зар си Ти поголем од нашиот татко Јакова, кој ни го даде овој кладенец! И сам тој пиеше од него, и синовите негови, и добитокот негов!”
13. Исус ? одговори и рече: „Секој што пие од оваа вода, пак ќе ожедни;
14. а кој пие од водата, што ќе му ја дадам Јас, нема никогаш да ожедни; таа во него ќе стане извор на вода, што ќе тече во живот вечен.”
15. Жената Му рече: „Господи, дај ми таква вода за да не ожеднувам, ниту да идам овде за полнење!”
16. Исус ? рече: „Оди, повикај го мажа си и дојди тука!”
17. Жената одговори и Му рече: „Немам маж.” Исус ? рече: „Право кажа дека немаш маж;
18. зашто петмина мажи си имала и овој, што го имаш сега, не ти е маж; право рече.”
19. Жената Му одговори: „Господи, гледам дека си Ти пророк.
20. Нашите татковци се клањаа во оваа планина, а вие велите дека во Ерусалим е местото каде што треба да се клањаме.”
21. Исус ? рече: „Жено, верувај Ми дека иде часот, кога ни во оваа планина, ниту во Ерусалим ќе се поклонувате на Отецот.
22. Вие му се клањате на она, што не го знаете; а ние се клањаме на она што го знаеме; зашто спасението е од Јудејците.
23. Но иде време и дошло веќе, кога вистинските поклоници ќе Му се поклонуваат на Отецот со дух и вистина, зашто Отецот сака такви да бидат оние, кои Му се клањаат.
24. Бог е Дух и оние, што Му се клањаат, треба да се поклонуваат со дух и со вистина.”
25. Жената Му рече: „Знам оти ќе дојде Месија, наречен Христос; кога ќе дојде Он, сe ќе ни каже.”
26. А Исус ? рече: „Јас сум, Кој зборувам со тебе.”
27. И тогаш дојдоа учениците Негови и се зачудија дека говореше со жената; но ниеден не Му рече: „Што сакаш?” или „Што зборуваш со неа?”
28. А жената ја остави својата стомна и отиде в град и им рече на луѓето:
29. Дојдете, видете Го човекот, Кој ми кажа сe што сум направила. Да не е Он Христос?
30. Тогаш тие излегоа од градот и тргнаа кон Него.
31. Во тоа време, пак, учениците Го молеа, велејќи: „Рави, јади!”
32. Но Он им рече: „Јас имам храна за јадење, што вие не ја знаете.”
33. Тогаш учениците си проговорија помеѓу себе: „Освен ако Му донел некој да јаде?”
34. А Исус им рече: „Мојата храна е да ја исполнувам волјата на Оној, Кој Ме пратил и да го извршам Неговото дело.
35. Не велите ли вие, дека уште четири месеци, па ќе настане жетва? А Јас, пак, ви кажувам: подигнете ги очите свои и видете ги нивите како побелеле, готови се за жетва.
36. И жетварот веќе добива награда и собира плод за вечен живот, та да се радуваат заедно и сејачот и жетварот.
37. Зашто во ова вистинска е поговорката: »Еден сее, а друг жнее.«
38. Јас ве пратив да жнеете, каде што не сте се труделе; други се трудеа, а вие влеговте во нивниот труд.”
39. И мнозина Самарјани од тој град поверуваа во Него по зборовите на жената, која сведочеше: „Ми кажа сe што сум направила.”
40. Кога дојдоа, пак, Самарјаните при Него, Го помолија да остане кај нив. И Он остана таму два дена.
41. И уште повеќе поверуваа поради словото Негово;
42. а на жената ? велеа: „Сега веќе не веруваме од твоето кажување, оти сами чувме и знаеме дека е Он Спасителот на светот, Христос.”
Апостол на денот: Дела на светите апостоли од светиот апостол Лука 11:19-26;11:29-30
19. А оние, што се беа распрснале поради гонењето заради убиството на Стефана, стигнаа дури до Феникија, Кипар и Антиохија, не проповедајќи го словото никому освен на Јудејците.
20. А некои од нив – Кипрани и Киринејци, штом влегоа во Антиохија, им зборуваа на Елините, проповедајќи им го Евангелието на Господа Исуса.
21. И раката Господова беше со нив, та голем број луѓе поверуваа и се обрнаа кон Господа.
22. И дојде слух за нив до ушите на црквата ерусалимска; и го испратија Варнава да отиде во Антиохија.
23. А тој, кога пристигна, ја виде благодатта Господова, се зарадува, и со искрено срце ги молеше да пребиваат во Господа;
24. оти тој беше човек добар и исполнет со Дух Свети и вера. И многу народ се присоедини кон Господа.
25. Тогаш, пак, Варнава отиде во Тарс да го бара Савла; и откако го најде, го доведе во Антиохија.
26. И цела година тие се собираа во црквата и поучуваа многу народ; и најнапред во Антиохија ги нарекоа учениците христијани.
29. Тогаш учениците решија, секој, со што располагаше, да испрати помош на браќата, што живееја во Јудеја;
30. и тоа го направија, откако го пратија собраното до старешините преку Варнава и Савла.
(МПЦ-ОА)