Дали е досаден православниот начин на живот?

          Во својата драматична историја, православното христијанство претрпело секакви навреди, хули и понижувања. Некои го обвинуваат дека не е доволно динамично, дека не ги издржува временските перипетии, дека секогаш е насочено „наназад“ или едноставно дека е остаток, бледа сенка на византиската традиција.
           Други сметаат дека тоа е доктрина на „забегани“ луѓе, социјално отфрлените губитници кои се премногу чувствителни или едноставно сонувачи несоодветни за суровата реалност на животот. Трети, пак, се убедени дека тоа не е доволно отворено и дијалошки насочено и дека е затворено во својата речиси неразбирливо предание и со својата “тешка” порака ги води луѓето во тага и депресија.
           Кон сите овие обвиненија се посочува уште едно, прилично чудно и со стремеж да биде веродостојно. Имено, дека начинот на живот што го водат неговите следбеници е досаден, сив и неинтересен. Се посочуваат примери од животната практика и се донесуваат дефинитивни заклучоци. Христијанскиот живот е досаден само за оние кои се навикнати да им служат на своите страсти. За оние љубители на животот кои се нурнати во елементите на светот и го користат овој неискажлив Божји дар во постојана забава – во низа екстремни сензации, слатки утехи или едноставно оние кои не сакаат да се откажат од копнежот на своите амбиции кои притоа ги растргнуваат. Во својата чиста Премудрост, Светото Писмо вели: „... не знаете ли дека пријателството со светот е непријателство против Бога? И така, оној што сака да биде пријател на светот, станува непријател на Бога“. / Јаков 4:4 /. Уште повеќе – категорично вели Спасителот: „целиот свет лежи во зло!“ /1 Јован 5:19/. Не затоа што го мрази светот, туку затоа што најдобро од сите знае дека правилата што луѓето ги одредувале и ги почитувале со векови се спротивни на Неговите заповеди и стојат далеку од Новиот завет на љубовта. По Падот, целото човештво отпадна и потпадна под проклетството на гревот и смртта. Ова отстапување, таа вечна „апостасија“ е особено опиплива сега во ова задушливо и глобализирачко време. Не само што во него нема „ништо ново под Сонцето“, туку и она што доаѓа и напаѓа не само што е богопротивно туку и јасно демонско. Луѓето сакаат да им служат на своите страсти, а потоа го обвинуваат Бога за нивните неуспеси. Тие се навикнати да си ја припишуваат причината за своите успеси, а за неуспесите да посочуваат кон Создателот, кој не им помогнал.

                 Сопствената слободна волја, тој неизкажлив и голем дар, го претвараат во инструмент на своите ниски страсти и повредена природа и така несвесно или свесно си го попречуваат патот кон Небесата.
Да се обидуваш да живееш христијански е врвно себенадминување, лично преодолевање на овој свет како волја и како идеја. Чист порив преку еден духовен лет да се оттргнеме од тежата на земјата и да ги победиме сплетките на лукавиот, да служиме на ангелите а не на демоните. Непоколеблива „метаноја“ и непрестајна битка со се` грешно, расипано и заразено од отровот на гревот. Свесно отфрлање на стариот човек, ишаран со пороците на неговото минато и прогонуван од шепотењата на небесните духови на злобата.
Христијаните го следат Спасителот и нивните животи не се ништо друго освен несовршено подражавање на Неговиот Пречист живот. Тоа е непрестаен стремеж кон обожение, осветување на мислата, зборовите и делата, една непрестајна потрага за придобивање и запазување на Божјата благодат. Цел да пребиваш во мир и радост во Светиот Дух, победа над ниската, падната природа на човекот. Ова особено се однесува на православниот верник, кој е чедо Божјо, кој не ги бара убедувањата на разумот туку аргументите на срцето. Затоа што не сака да расудува за Бога, туку да го сака со целото свое битие и целосно да му се предаде без остаток и предрасуди. Тој е повикан да биде учесник во Неговата Универзална победа и славење над материјата. Преку тајните на Светото Православие, тој се стреми да ја врати онаа првобитна состојба во Едем на блаженството и полнотата во себе и надвор од себе.
За многумина, одењето на богослуженијата, читањето акатисти и активното учество во парохискиот живот е губење време, еден вид самозаблуда и непотребно губење на внатрешната сила во извршување на апстрактни и недокажани цели. Едно бегство од реалноста што е израз на болна чувствителност и слабо прикриена неподготвеност да се справи со проблемите на постоењето. За „надворешниот свет“ православното учење е непотребен морален корсет кој го ограничува, суши внатрешниот свет на луѓето. Тоа ги спречува да бидат среќни и да црпат од животот онака како што луѓето општо го имаат прифатено - да му се препуштат најдобро што можат, избегнувајќи строги обврски и барајќи начини да ги задоволат своите амбиции и страсти.
Почитувањето на верноста кон брачниот партнер, довербата во сè и почитувањето кое треба да се негува под куполата на „домашната црква“ е апсолутно непотребно, а забраната да се води интимен живот пред тоа е целосно застарена работа, која е остаток од мрачниот среден век.

        Современиот свет повеќе од кога било ја исповеда филозофијата на егоизмот, а децата се воспитуваат во нејзиниот дух уште од мали нозе. Од многу правци им се повторува дека „мора да успеат по секоја цена“, мора да се „пробијат“, да се докажат и дека се над другиот до нив. За нив се неприфатливи и глупави моралните заповеди за исправност и етичност, уште повеќе за неосудување и љубов кон било кого. Тоа се непотребни оптоварувања кои треба да бидат или исфрлени или најдобро, воопшто да не се воспитуваат и дома и во училиштата. Ова ја објаснува духовната катастрофа на сегашното време на Западот но за жал, и на Истокот. Се се претвори во пари а „златното теле“ е идол на луѓето од сите континенти.
Светот е преплавен со езотеризам, болен мистицизам, пантеизам, позитивна психологија и поглед преку розеви очила, со единствена цел да се биде среќен, независно по која цена и на чија сметка. Ова е во целосна спротивност со учењето Христово, кое исповеда Божествена правда и го покажува патот кон Царството Божјо.
Верните длабоко во себе го носат заветот на Спасителот: „Мир Ви оставам“. Мојот мир Ви го давам!“ /Јован 14:27/. Неговиот мир е нивната порака со зборови, мисли и дела. Тие зрачат со светлина и ја попрскуваат во овој мрачен и збунет свет ишаран со елементите на злото и лудилото. Затоа тие се најсоцијалните луѓе на светот - се молат за секого и за секое добро. Тие се трудат да го одржуваат храмот на нивните души во постојана заедница со Бога и Неговата преплавена благодат. Тоа е рецептот, лекот, патот до Царството Божјо, неверните немаат поим за тоа посебно искуство на верата, ова неискажано и тивко лудило на занесот од средбата на душата со Него, од свртувањето на созданието кон Создателот.
Тие набљудуваат сè однадвор со поглед на некаква апатична непристрасност, во која сепак не чука пулсот на вечноста, туку е потонат во распаѓање и тривијалност. Затоа, сè што е надвор од општиот концепт на среќа не само што е досадно, туку е и непотребно и го попречува нормалниот развој на личноста. Да се молиме Бог да ги отвори нивните духовни очи за да ја видат смислата на краткото човечко постоење, да сфатат дека сите ние сме патници и странствувачи кон вечноста, а не корисници и потрошувачи на земните добра.
Само така ќе го разберат и почувствуваат во својот живот она неискажливо внатрешно богатство што го носи Светото Православие во своето чисто учење, кое извира од благодатта и вистината и ја пренесува полнотата на комуникацијата со Спасителот Христос!

Автор – отец Јасен Шинев / богоносци.бг

Подготвил – Симеон Стефковски

Јануари 2025 лето Господово